Zakelijke ethiek moet financieel kapitalisme nog doorgronden

Hoewel de zakelijke ethiek een vaste plaats heeft verworven in business-opleidingen en de bestuurskamers van bedrijven, lijkt de sector nog niet voldoende te zijn verfijnd om met evoluties zoals het financieel kapitalisme en moderne technologieën optimaal te kunnen omgaan. Dat stelt Richard De George, professor filosofie en directeur van het International Center for Ethics aan de University of Kansas, in een essay ter ere van collega Norman Bowie van de University of Minnesota.

"Dertig jaar geleden werd de term zakelijke ethiek nog weggelachen als een klassieke oxymoron," merkt Richard De George, pionier op het gebied van zakelijke ethiek, op. "Dat is niet langer het geval. Maar men is er nog niet in geslaagd om de volle aandacht te besteden aan de nieuwe financiële derivaten die uiteindelijk hebben geleid tot de wereldwijde crisis of aan de problemen rond privacy en intellectuele eigendom die zijn opgedoken met de snelle ontwikkeling van de informatica."

"Onder het industriële kapitalisme genoten bedrijven bijzondere privileges, vanuit de veronderstelling dat de ondernemingen door goederen, diensten en tewerkstelling een bijdrage zouden leveren aan de maatschappij," merkt De George op. "Met het financieel kapitalisme is die overeenkomst echter niet duidelijk. Er blijven immers vragen over de producten en rechtstreekse tewerkstelling die worden gecreëerd. Ook moet men zich afvragen of welke manier bonussen verantwoord kunnen worden en in overeenstemming zijn met de geleverde return."

"Een aantal nieuwe instrumenten van de financiële sector zijn bijzonder vreemd en complex," merkt hij op. "Ook binnen de banksector hebben velen het moeilijk om die instrumenten volledig te begrijpen. Zelfs tijdens de grote financiële crisis begrepen vele banken niet de complexiteit die tot het faillissement hebben geleid." Volgens De George heeft niet het kapitalisme gefaald, maar werden de problemen gecreëerd door de afwezigheid van een degelijke balans tussen de vrije markt en de gepaste regulering en controle door de overheid.

"De vrije markt blijft de beste indicator van de wensen en behoeften van de consument en de meest efficiënte mechanisme om daar aan te voelen," voert hijaan. "Helaas zorgt de vrije markt niet altijd voor de nodige zelfcontrole, zodat overheidsingrijpen noodzakelijk is om een eerlijke omgeving te garanderen en de meest inhalige tendenzen aan banden te leggen. De zakelijke ethiek op zichzelf is niet mislukt en is zelfs nog steeds noodzakelijk, vooral in en na een periode van crisis."