Zonnestenen vormden primitieve vorm van kompas

Vikingen navigeerden op zee waarschijnlijk met behulp van stenen waarmee ze de stand van de zon bepaalden. Dat hebben wetenschappers van de Eötvös Universiteit in de Hongaarse hoofdstad Boedpast aangetoond. Met behulp van doorschijnende kristallen en mineralen zoals calciet is het volgens de onderzoekers mogelijk om bij mist of bewolking de stand van de zon te blijven volgen. Vikingen gebruikten dit soort stenen mogelijk om tijdens hun zeereizen de noordelijke richting te bepalen.

Onderzoeksleider Gábor Horváth stelt dat de Hongaarse wetenschappers hebben aangetoond dat sommige doorschijnende stenen zonlicht op een speciale manier filteren. Door de stenen omhoog te richten en te draaien zou het in theorie mogelijk zijn om te bepalen waar het zonlicht vandaan komt, ook als het bewolkt of mistig is. Vikingen maken in hun sagen vaak gewag van zogenaamde zonnestenen die werden gebruikt voor navigatie bij mist of extreme bewolking.

Archeologen vermoedden al langer dat er moest worden gedacht aan doorschijnende stenen die een lichtpatroon veroorzaakten dat zeevaarders konden aflezen. Wanneer de Vikingen de stand van de zon hadden bepaald, konden ze met behulp van een zonnewijzer waarschijnlijk ook de tijd vaststellen. Tot nu toe hebben de wetenschappers echter alleen theoretisch bewijs voor het gebruik van zonnestenen. Horváth wil met een vervolgonderzoek bepalen of Vikingen ook daadwerkelijk de beschikking hadden over geschikte kristallen en mineralen om de stand van de zon af te lezen.