Westerse persvrijheid op een laag pitje?

De westerse media maken hun meest moelijke periode in veertig jaar door. Dat stelde Aidan White, secretaris-generaal van de International Federation of Journalists, tijdens een congres in Australië. Daarbij merkte hij op dat de fundamentele persvrijheden worden uitgehold.

"Het westen worstelt met een politieke crisis en een vertrouwenscrisis, wat een dramatisch effect heeft op het zelfbeeld van de mensen en de manier waarop de media kunnen functioneren," benadrukte White. "Een groot gedeelte van die vrees wordt aangewakkerd door de regeringen, die veel minder tolerant zijn geworden dan ooit na de tweede wereldoorlog het geval is geweest."

Hij verwees daarbij naar nieuwe wetten in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Australië. "Regeringen willen de bevolking op één lijn brengen, maar brengen daarbij grote schade toe aan de democratie," benadrukte White. "Een belangrijk gedeelte van de media passen daarbij zelfcensuur toe, vooral rond het terrorisme en de oorlog in Irak. Regeringen slagen er ook in om ongestraft druk uit te oefenen en desinformatie te verspreiden, wat in het verleden onmogelijk was."

Misleiding beheerst volgens White een groot gedeelte van de relatie tussen de media en de overheden. "Het valt voor het publiek dan ook heel moeilijk om vertrouwen te hebben in de informatie die ze krijgen," stipte hij aan. "Zelfcensuur ondermijnt niet enkel het vertrouwen in de media, maar zou extremisten kunnen aanmoedigen nog meer gewelddaden te plegen." Daarbij verwees hij naar de brandstichtingen in Parijs, waar een aantal media besliste om geen beelden over geweld te brengen, om kopiegedrag te vermijden. "Daardoor loopt men echter het gevaar dat de ernst van een situatie niet meer wordt gecommuniceerd."

De Official Secrets Act van Groot-Brittannië werd gebruikt om een verhaal tussen George W. Bush en Tony Blair over het bombarderen van de televisiezender Al-Jazeera uit de pers te houden. "Dat de Britse overheid geen openheid wenst te bieden over dit feit, suggereert dat het verhaal veel meer waarheid bevat dan men wil laten uitschijnen," aldus nog White. Hij stelde dat de media zich meer moeten inspannen om dit soort praktijken nationaal en wereldwijd tegen te gaan.