Orka's zijn vergiftigd

Orka's blijken de meest vergiftigde zoogdieren van het noordpoolgebied. Dat komt waarschijnlijk doordat ze zich het liefst voeden met vette vis. Dat zegt onderzoeker Hans Wolkers van het Noorse Poolinstituuut in Tromsö, die vetmonsters van orka's heeft onderzocht en daar maandag verslag van deed.

Het gaat om gifstoffen die door de mens in het milieu worden gebracht, zoals PCB's, vlamvertragers en andere chemische stoffen, en die uiteindelijk door oceaanstromingen, de wind of migrerende vissen en andere dieren naar het poolgebied worden verplaatst.

Orka's, die tot de dolfijnfamilie behoren, trekken 's winters naar de fjorden van West-Noorwegen om zich te voeden met haringen. Deze hebben al een relatief hoog gehalte aan gif en dat zet zich vervolgens vast in het vet van de orka's. De vetmonsters die Wolkers heeft bestudeerd zijn genomen in 2002. Vervolgonderzoek zal worden uitgevoerd met monsters die in november zijn genomen.

De gifstoffen kunnen onder andere hormonale afwijkingen veroorzaken. In 1997 werden bij Spitsbergen en in de Barentszee vrouwelijke ijsberen gevonden met rudimentaire mannelijke geslachtsorganen. De concentratie gifstoffen die in de orka's werd gevonden was hoger dan die in de ijsberen van Spitsbergen, die ook dol zijn op vette hapjes, zo blijkt uit het door het Wereldnatuurfonds gefinancierde onderzoek.

Omdat ze net als ijsberen bovenaan de voedselketen zitten, kunnen orka's worden beschouwd als indicatoren van het zeemilieu, zei Wolkers. De hoge concentratie gif die bij hen werd gevonden is dan ook zeer alarmerend. In een verklaring die mede werd ondertekend door de Noorse minister van milieu, Helen Bjoernoey, dringt het Wereldnatuurfonds er bij de Europese Unie op aan veel strengere maatregelen te nemen tegen het gebruik van gifstoffen.