Economische problemen gevaarlijk voor politieke leiders

De populariteit van de Amerikaanse president George W. Bush is ook in eigen land tot een absoluut minimum gedaald. Daarin spelen volgens commentator Floyd Norris van de krant The Kansas City Star vooral economische twijfels een rol. Jimmy Carter, vader George Bush en Bill Clinton konden daar eerder al van meespreken.

"Wanneer het vertrouwen in een president onder 40 procent daalt, betekent dat meestal dat de bevolking niet gelooft dat de regering de economische problemen op een goede manier aanpakt," aldus Norris. "Dat betekent niet dat de economie het enige is, want ook Irak en de orkaan Katrina zullen aan het vertrouwen in George W. Bush hebben geknaagd."

Maar ook in het verleden hebben economische problemen volgens hem het vertrouwen in presidenten naar een dieptepunt doen dalen. "De populariteit van Jimmy Carter zakte in februari onder 40 procent toen de Iraanse crisis de olieprijzen de hoogte in deden gaan," stipt hij aan.

"Zijn vraag aan het Amerikaanse Congres om het brandstofverbruik te rantsoeneren was niet van aard om het publiek ervan te overtuigen dat hij een oplossing had voor het probleem," voegt de columnist daar aan toe.

De populariteit van Ronald Reagan zakte nooit onder de 40 procent. In januari 1983 bereikte hij met 41 procent een dieptepunt, maar toen was de economie alweer aan het heropleven en de beurzen kenden ook een bloeiperiode. "De score van Reagan toonde aan dat iedereen geloofde dat de economie zich zou herstellen," benadrukt Norris.

Ook in april 1992 kende de Amerikaanse economie een heropleving. Nochtans zakte de populariteit van vader George Bush toen voor het eerst onder de 40 procent. "Maar de kiezers twijfelden aan zijn inzet voor het economisch herstel en zijn ambtsperiode eindigde voor de tewerkstelling dat herstel bevestigde," aldus de KST-commentator.

Ook Bill Clinton maakte dergelijke ogenblikken mee. "In de zomer 1993 daalde zijn populariteit al onder die magische grens," stipt Norris aan. "De bevolking twijfelde aan zijn plannen voor de gezondheidszorg, wat zich ook weerspiegelde in het Amerikaanse congres, waar zijn partij nochtans een meerderheid bezat."

Clinton slaagde erin om die trend om te keren, maar snel ging dat niet. "Zijn score bleef lager dan 40 procent tot december 1994," zegt Norris. "Eerst hadden de democraten in de tussentijdse verkiezingen een nederlaag geleden. Maar toen veranderde Clinton het geweer van schouder. Hij liet de gezondheidszorg voor wat ze was en legde de prioriteiten bij het terugschroeven van het tekort."

De huidige economische prioriteiten van George W. Bush - de hervorming van de sociale zekerheid - lijkt volgens Norris in het Amerikaanse Congres even dood te zijn als de gezondheidszorg van Bill Clinton. "Voor zijn belastingshervormingen is er al evenmin veel animo."

Toen de populariteit van Carter op een dieptepunt was, kreeg hij ook bij de democraten nog amper 32 procent steun. Op hun dieptepunt behielden vader Bush en Clinton minder dan 60 procent steun bij hun partijgenoten. George W. Bush blijft echter het vertrouwen van 77 procent van de republikeinen genieten. Bij de oppositie is dat echter gezakt tot 11 procent, een absoluut diepterecord.

Dat laatste kan volgens Norris wijzen op een politieke polarisatie van de Verenigde Staten, maar ook aantonen dat Bush zich vasthoudt aan zijn beleidsprincipes. Hij blijft inderdaad achter permanente belastingsverlagingen staan. "Dat zou wel eens niet zo slim kunnen zijn," meent Norris. "Toegevingen kunnen in zo'n geval een president helpen en tegenstanders laten bijdraaien."

Norris zou misschien een voorbeeld kunnen nemen aan Clinton door de prioriteit te leggen bij het verminderen van de tekorten. "Hij zou overeenkomsten kunnen sluiten met de democraten rond de belastingsverlagingen," voegt hij daar aan toe. "Dergelijke koerswijzigingen zouden zijn imago kunnen veranderen, maar houden ook het risico in dat hij met sommige republikeinen zou kunnen botsen. Dat risico lijkt hij voorlopig niet te willen lopen."