Vlaanderen kan distributie verder ontwikkelen

Met twee Europese Distributiecentra (EDC) per honderd vierkante kilometer promoot Nederland zich tot het distributieland van West-Europa, maar uit onderzoek van het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) blijkt dat Vlaanderen met drie dergelijke centra per honderd vierkante kilometer zich daarin nog verder ontwikkeld heeft. De sector moet volgens het VIL dan ook de mogelijkheid krijgen om zich verder te ontwikkelen.

"Iedereen kent de grote distributiecentra langs de Vlaamse autostrades en grote verkeersaders, zoals dat van JVC in Boom of Nike in Laakdal," benadrukte Alex Van Breedam, algemeen directeur van het VIL, bij de voorstelling van de studie 'Europese Distributiecentra in Vlaanderen. "Maar weinigen weten wat dat daar meer gebeurt dan de loutere opslag van paletten en dat deze distributiecentra een belangrijke bijdrage leveren tot de economie van Vlaanderen."

De VIL-directeur voegde daar aan toe dat Vlaanderen heel wat troeven heeft op het vlak van distributiecentra. "Vlaanderen heeft voor dergelijke vestigingen nog meer plaats dan Nederland," benadrukte hij. "Bovendien heeft onze regio het voordeel om nog dichter bij de grote industriële- en consumptiecentra van Europa te liggen."

De grote concentratie van EDC-entiteiten situeert zich in de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen. "Met de havens van Gent en Antwerpen is dat uiteraard geen verrassing," benadrukte Helen De Wachter, auteur van de studie. "Samen tekenen beide provincies voor twee derde van de vestigingen in Vlaanderen. "Wanneer men die cijfers echter verder in detail bekijkt, blijkt dat 7,5 procent van de Oost-Vlaamse EDC-vestigingen gesitueerd zijn op de Antwerpse Linkeroever en eigenlijk deel uitmaken van de Antwerpse haven."

Een groot gedeelte van de andere vestigingen is terug te vinden langs de grote verkeersaders tussen Antwerpen en Brussel en Antwerpen en Gent. Van de overige provincies neemt Limburg met 18 procent het grootste gedeelte voor zijn rekening. "De provincie Limburg ligt dan ook ideaal op de west-oost verbinding van de havens van Vlaanderen naar Oost-Europa," voerde Helen De Wachter aan. "Ook de beschikbaarheid aan gronden en arbeidskrachten en het gebruik van de binnenvaart op het Albertkanaal maken van dit gebied een ideaal multimodaal EDC-platform." De resterende 15 procent is quasi evenredig verdeeld over West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant.

Helen De Wachter voegde er aan toe dat de EDC-sector met een omzet van 6,6 miljard euro een belangrijke bijdrage levert aan de Vlaamse economie. "De negatieve connotatie die vaak aan logistiek gegeven wordt, onder meer ten gevolge van congestie, luchtvervuiling en een beperkte werkgelegenheid per gebruikte ruimte, moet dan ook bijgestuurd worden," benadrukte ze. "Er moet aandacht besteed worden aan de positieve economische elementen, zoals de toegevoegde waarde die aan de goederen gegeven wordt. De ongeveer 25.000 arbeidsplaatsen alleen al zorgen ervoor dat de EDC-sector de nodige ondersteuning verdient."

Alex Van Breedam benadrukte in dat verband dat de nodige infrastructuur voor een multimodale oplossing van een aantal problemen klaar ligt, maar dat er politieke beslissingen genomen moeten worden om daarvan ook optimaal gebruik te willen maken. Bovendien mag men volgens Helen De Wachter ook niet vergeten dat de vestiging van een EDC niet zelden de aanleiding is voor een bedrijf om hier later ook een productie of een Europees hoofdkwartier op te zetten.

Er zijn volgens haar bovendien ook talrijke mogelijkheden om alternatieven voor het vrachtwagenverkeer verder uit te werken. Eén derde van de Vlaamse EDC-vestigingen heeft immers ook vrij gemakkelijk toegang tot zeevaart, binnenvaart en het spoorvervoer. "Zo zijn er voor de luchtvaart heel wat opportuniteiten te vinden in de farmaceutische sector," benadrukte de auteur. "Met concentraties van farmaceutische bedrijven in het zuiden van de provincie Antwerpen en Vlaams-Brabant is er heel wat potentieel weggelegd voor de luchthaven van Zaventem."

Zo werden volgens de luchthaven-uitbater BIAC vorig jaar 21.000 ton farmaproducten per vliegtuig via Zaventem vervoerd. "De totale Belgische exportmarkt van farmaceutische producten bedroeg echter 326.944 ton," merkte ze op. "Dat betekent dat de luchthaven nog heel wat goederenstromen zou kunnen aantrekken." Maar ook de zeevaart heeft volgens haar nog heel wat mogelijkheden, vooral op het gebied van consumentengoederen en elektronica. "Om deze goederenstromen zoveel mogelijk via de Vlaamse havens te laten verlopen, zijn continue infrastructuur-investeringen, zoals die van het Deurganckdok, cruciaal. Heel belangrijk in dit verhaal blijven de multimodale hinterlandverbindingen van de Vlaamse havens.

Maar ook fiscaal heeft Vlaanderen volgens de VIL-studie een aantal troeven om nieuwe investeringen in de EDC-sector aan te trekken. "Door een aantal maatregelen heeft Vlaanderen op fiscaal vlak, dat vroeger ondermaats vlak voor dit soort investeringen, een klimaat gecreëerd dat aanleiding mag geven tot positieve verwachtingen."