Nanosatellieten toekomst van de ruimtevaart?

Kleine satellieten kunnen in de toekomst een grote rol spelen in de planetaire exploratie. Met een gewicht van maximaal enkele honderden kilogram kunnen zij een aantal missies uitvoeren die bij grote satellieten te complex of te duur worden.

Kleine satellieten met een gewicht van enkele honderden kilogram worden veelal in een lage baan om de aarde gebracht, waar zij vanop afstand bediende missies uitvoeren en gebruikt worden voor communicatie-experimenten. "Maar sommigen denken al vooruit aan
interplanetaire missies en kleine satellieten daarbij als een sector met veel mogelijkheden," schrijft Brian Berger in Space.com.

Zo bestudeert het European Space Agency (ESA) een ruimtemissie naar de planeet Venus, waarbij een ruimteschip gebruik zou maken van nanosatelliet-technologie, zoals een kleine weerballon om de planeet te bestuderen. De Indian Space Research Organization (ISRO) werkt in het kader van de Chandrayaan 1-maanmissie aan de ontwikkeling van een nanosatelliet
voor het meten van de zwaartekracht.

Andy Phipps, ingenieur van het Britse Surray Satellite Technologie (SST), benadrukte dat zijn bedrijf een technologie-studie heeft uitgevoerd, gefinancierd door de ESA, om te bekijken welke technologieën er nodig
zouden kunnen zijn voor een Venus-missie. "Gedurende achttien maand werd door SST gewerkt aan een concept met miniatuur-instrumenten en een kleine aerobot die in de atmosfeer van Venus zou gedropt worden," aldus
Space.com.

Die aerobot, 90 kilogram zwaar, zou gedurende twee tot drie weken op een hoogte van 55 kilometer verscheidene keren rond de planeet cirkelen. Een andere robot zou op een nog lagere hoogte foto's nemen van het oppervlak van Venus. Een aangepaste Soyoez-raket is voldoende om de satellieten in de ruimte te brengen. De Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), ruim twee ton zwaar, moet daarentegen met een Atlas-5 raket gelanceerd worden. De kost van het hele project zou één tiende kosten van de Amerikaanse en Europese investeringen in de Saturnus-missie van Cassini-Huygens.

Deze Venus Entry Probe (VEP) is slechts één een vijftig ideeën die ESA koestert om in de periode 2015-2025 te experimenteren met nieuwe ruimtevaart-technologieën. Het VEP-project werd voorgesteld tijdens de 19de Small Satellite Conference in de Amerikaanse stad Logan.

Daar werd ook de Lunette voorgesteld, een Canadese nanosatelliet die het zwaartekrachtveld aan de achterzijde van de maan zou moeten exploreren. Kieran Carroll, directeur van het Canadese technologiebedrijf Gedex, stelde dat tijdens de Apollo-missies, maar ook recenter, gebleken is dat de zwaartekracht van de maan veel minder evenwichtig is dan die van de aarde. Maar omdat vanop aarde geen contact kan onderhouden worden met de achterzijde van de maan, heeft men over dat gebied relatief weinig informatie.

Het Canadese project zou dat volgens Carroll kunnen oplossen, want de satelliet zou zich in verbinding kunnen stellen met andere ruimtetuigen. Lunette weegt amper vijf kilogram en zou kunnen gekoppeld worden aan de Chandrayaan-1 of de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) van de NASA.

Maar het project ving tot nu toe bot bij zowel de ISRO als de NASA. Dat heeft volgens LRO-manager Mark Borkowski te maken met de timing. "Het was te laat om Lunette nog op te nemen in de missie van 2008," benadrukte hij.