Moet Yahoo zich schikken naar Chinese regering?

Reporters Sans Frontières (RSF) heeft Yahoo ervan beschuldigd als politie-informant te zijn opgetreden voor het Chinese regime. Yahoo wordt verweten informatie te hebben verstrekt aan de Chinese autoriteiten, wat geleid zou hebben tot de arrestatie van een journalist.

"De beschuldigingen zorgen ervoor dat er opnieuw wordt gediscussieerd over de manier waarop bedrijven in China zaken zouden moeten doen en hoever ze zouden mogen samenwerken met de Chinese autoriteiten," stipt de Britse omroep BBC aan.

De omroep geeft toe dat de Chinese economie een enorme groei kent en dus een bijzonder aantrekkelijke markt is geworden voor westerse bedrijven. "Maar voor media en online bedrijven betekent dat meteen ook dat men de plaatselijke regels moet volgen, met inbegrip van een sterke staatscontrole op de pers en beperkingen op de vrije meningsuiting op het internet," wordt er echter opgemerkt.

"Net zoals elk ander internationaal bedrijf moet Yahoo ervoor zorgen dat zijn locale websites binnen de plaatselijke wetten en gewoontes opereren," vertelde Yahoo-woordvoerster Mary Osako aan de BBC. RSF aanvaardt dat Yahoo wettelijke problemen had kunnen krijgen indien het met de Chinese autoriteiten niet had meegewerkt.

Yahoo bezorgde e-mail gegevens over de Chinese journalist Shi Tao aan de Chinese overheid, maar de BBC stelt dat het op dit ogenblik nog niet zeker is of dat vrijwillig gebeurde of dat het bedrijf gedwongen werd de gegevens ter beschikking te stellen. "Maar het wordt tijd dat grote online bedrijven zoals Yahoo en Microsoft bij hun activiteiten in China ethische
normen de voorrang geven boven gerechterlijke verplichtingen," stipt RSF aan.

"In plaats van alles te aanvaarden wat de Chinese autoriteiten zeggen, zouden deze grote bedrijven een gemeenschappelijk standpunt kunnen innemen en stellen dat ze zich houden aan de Universele Rechten van de Mens en hun eigen waarden," merkt RSF-woordvoerder Julien Pain op. "Het is een mythe dat China zo machtig is dat het onmogelijk is om bepaalde dingen te onderhandelen."

Pain voegt er aan toe dat westerse bedrijven goed genoeg weten hoe de Chinese regering opereert en het internet censureert. "De andere richting uitkijken is niet langer een oplossing," waarschuwt hij.

De organisatie Privacy International heeft de online gemeenschap opgeroepen over te gaan tot een wereldwijde boycot van Yahoo. "Dat zou een duidelijke boodschap sturen naar de Yahoo-aandeelhouders en andere bedrijven die bereid zijn om de mensenrechten op te offeren in ruil voor een deel van de Chinese markt," voert de organisatie aan.

In een wereld waarin bedrijven steeds meer hun maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen, zijn er volgens de BBC duidelijk vraagtekens te stellen bij het zakendoen met onderdrukkende regimes. "Daarbij moeten ze rekening houden met een mogelijke beschadiging van hun reputatie," aldus de BBC.

"We zouden kunnen hopen dat bedrijven hun reputatie hoger stellen dan mogelijke compromissen met regeringen die niet volgens de westerse normen handelen," stipt een woordvoerder van het Institute of Directors (IOD) aan.

"Werken met regimes zoals China kan tot problemen leiden," aldus nog het IOD. De organisatie heeft op dit ogenblik nog geen leidraad over zakelijke contacten met China, maar zou daar in de toekomst wel aandacht aan willen besteden.

"Internauten zouden beroep kunnen doen op onafhankelijke providers," stelt Yaman Akdeniz, directeur van Cyber-rights.net. "Providers die een basis hebben in China moeten aan specifieke wetten gehoorzamen. Cyber-rights werkt echter vanuit
Groot-Brittannië en moet dan ook niet reageren op vragen van de Chinese overheid."

Cyber-rights.net is een e-mail service die werd opgezet in het kader van de strengere wetgeving over de identificatie van communicaties via e-mail, die ook in Groot-Brittaznnië wordt verwacht.

De BBC stelt dat Cyber-rights.net weliswaar geen informatie verzameld over zijn gebruikers, maar dat ook hier identificatie niet helemaal uitgesloten is. "In geval van fraude of terrorisme zal het Canadese moederbedrijf Hushmail wellicht tegemoet komen aan een vraag van de Britse overheid, hoewel het daar helemaal niet toe verplicht is," merkt Akdeniz op. "Maar bij
een vraag om informatie over de account van een journalist, zal men wellicht minder snel geneigd zijn medewerking te verlenen."

De Chinese journalist Shi Tao werd in april tot tien jaar cel veroordeeld wegens het versturen van een e-mail met de tekst van een interne boodschap van de Chinese communistische partij naar buitenlandse websites. Daarbij werden journalisten gewaarschuwd voor het gevaar op sociale onrust naar aanleiding van de terugkeer van dissidenten naar aanleiding van de
15de verjaardag van het bloedbad op het Tiananmen-plein in Peking.