Eén dollar per dag voldoende?

De Verenigde Naties praten deze week over de haalbaarheid van het streven om de armoede in de wereld tegen 2015 te halveren, maar wetenschappers hebben duidelijk vragen over de armoedegrens - een inkomen van één dollar per dag - die daarbij gesteld wordt. Zij hebben bedenkingen bij die maatstaf.
Critici stellen dat de maatstaf van één dollar per dag geen echte weerslag is van de verschillende situaties van de armen. "Armoede kan niet uitsluitend gemeten worden aan de hand van het inkomen," stelt de Canadese filosoof John Ralston Saul, auteur van het boek 'The End of Globalism'. "Het inkomen weerspiegelt niet de realiteit waarin echte mensen leven."

"Iemand met een inkomen van 3 dollar per dag in de rauwe achterbuurten van Lagos kan een veel slechter leven hebben dan iemand met 1 dollar per dag in een meer stabiele achterbuurt, zoals Klong Toey in Bangkok, waar er een veel grotere sociale structuur aanwezig is," voert Saul aan.

De Wereldbank stelt dat het aantal mensen dat moet rondkomen met minder dan één dollar per dag van 1,5 miljard in 1981, tien jaar later was teruggevallen tot 1,1 miljard. "Die positieve evolutie heeft echter vooral te maken met de economische groei van China en India," merken de critici op. "Het aantal mensen dat minder dan twee dollar per dag verdient, is sinds 1981 op twintig jaar tijd aangegroeid van 2,4 miljard tot 2,7 miljard."

"De 1,6 miljard mensen die tussen één en twee dollar per dag verdienen, zijn nog altijd bijzonder arm en zijn heel gevoelig aan economische tegenslagen," geeft de Wereldbank toe. "Indien de armoedegrens zou verlegd worden tot twee dollar - de grens die door vele analisten wordt verdedigd - dan zou blijken dat de armoede in de wereld stijgt."

Saul schrijft dan ook dat de evolutie van de categorie van één naar twee dollar voor de betrokkene in het beste geval slechts een marginale verbetering betekent, maar in veel gevallen een status-quo of zelfs een verslechtering. "Buiten China en India zijn er dan ook geen tekenen van vooruitgang."

Het United Nations Development Program stelde dat nog eens 1,7 miljard mensen tegen 2015 met twee dollar per dag zouden moeten leven indien de huidige trends verder gezet worden. Dit wijst volgens een aantal analisten op een groeiende tegenstelling tussen armen en rijkeren. "Voor echt arme landen is dit een bijzonder slecht tekenen, want dat zou ook kunnen wijzen op een verslechtering van andere belangrijke elementen, zoals gezondheid, opvoeding en voeding," stipte Carola Gruen, docent aan de University of Witwatersrand in Johannesburg.

Het bepalen van de grens van één dollar over de hele wereld, is volgens de meeste analisten inderdaad geen perfecte maatstaf. In verschillende landen wordt immers met andere voedingsproducten gewerkt. "Alleen over Afrika is er een concensus," merken ze op. "Iedereen is het erover eens dat het continent altijd maar armer wordt."

Met de maatstaf van één dollar is het aantal extreem armen in Afrika volgens de Wereldbank op twintig jaar tijd verdubbeld tot 313 miljoen. "Ondanks alle beloofde hulp is Afrika één van de grotere regio's die de doelstellingen tegen 2015 niet zal halen," wordt er gewaarschuwd. "Dan zal men er ook niet in slagen om honderden miljoenen mensen te redden van honger, armoede en ziekte."