Economie in de media

De space shuttle en het internationaal ruimtestation ISS waren vergissingen. Dat zei topman Michael Griffin van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA woensdag in het dagblad USA Today. Volgens hem is de NASA de weg kwijtgeraakt in de jaren zeventig, toen hij stopte met het Apollo-programma van bezoeken aan de maan en hiervoor in de plaats de space shuttle en het ruimtestation ontwikkelde. Griffin zegt dat het nu algemeen geaccepteerd is dat die verandering niet de juiste keuze was. "We proberen nu een andere weg in te slaan en proberen daarbij zo weinig mogelijk schade te veroorzaken," aldus de NASA-baas.

De Belgische surrealistische schilder Pol Bury, die zich in de jaren zestig aansloot bij de Cobra-groep, is woensdag op 83-jarige leeftijd overleden. Hij werd vooral bekend door de creatie van werk waarin fonteinen een centrale rol speelden. Bury boekte daarmee vooral succes in de Verenigde Staten en Japan. De in 1922 in het Waalse Haine-Sainte-Pierre geboren Bury begon op zestienjarige leeftijd te schilderen en werd sterk beïnvloed door het werk van Magritte en Tanguy. Later sloot hij zich aan bij de groep La Jeune Peinture Belge en ging hij exposeren met leden van de Cobra-groep, onder wie Karel Appel.

De gesprekken over toetreding van Turkije tot de Europese Unie mogen maandag beginnen, vindt een overgrote meerderheid van het Europees Parlement. Maar de weigering van Turkije om Cyprus te erkennen zet de onderhandelingen onder druk. Het parlement sprak zich woensdag uit door middel van een resolutie. Het is een advies aan de 25 EU-landen. Van de leden stemden 356 voor, 181 tegen en onthielden zich 125 van stemming. Dinsdag bleek al een meerderheid voor de resolutie. Op de valreep besloot het parlement om nog niet te stemmen over het Turkse douane-protocol. Bij het protocol stelde Turkije dat het Cyprus niet erkent als land. Het uitstel, op verzoek van de christen-democraten, is een krachtig politiek signaal van afkeuring. De EU eist dat Turkije Cyprus volledig erkent voordat het eiland kan toetreden tot de EU. Daarover moet Turkije al vroeg in de onderhandelingen duidelijkheid geven. De EU-lidstaten stelden vorige week een verklaring op waarin staat dat zij geen juridische betekenis hechten aan de Turkse weigering en dat ze verwachten dat Turkije het douane-unieverdrag volledig uitvoert. Dat is nu niet het geval. Als Turkije in verzuim blijft, worden de toetredingsonderhandelingen afgekapt. Een andere eis van het europarlement aan Turkije is het toegeven van genocide op duizenden Armenen in 1915, ten tijde van het Ottomaanse rijk. Het onderwerp is taboe in Turkije, maar premier Erdogan veroordeelde een uitspraak van een Turks hof om een conferentie over de moorden te annuleren. Die had vorige week moeten plaatsvinden.

De eerste internationale Miljonair Fair die deze week in Moskou wordt gehouden, trekt veel bezoekers. Direct na de opening door de in Rusland nog steeds populaire zanger Bryan Ferry gingen de eerste miljoenen euro's en dollars over de toonbank voor onder andere de aankoop van helikopters, paarden en wat nieuwe Bentley's. De Nederlandse organisator Yves Gijrath reageert dolenthousiast op zijn eerste buitenlandse succes, net als zijn zakenpartner, Derk Sauer van de in Rusland opererende uitgever Independent Media. Op het openingsfeest waren vijfduizend vips. Volgens Sauer was de hele Russische jetset aanwezig; politici, zakenlieden en zelfs hoge Kremlin-officials. Een van de eerste artikelen die 'in de binnenzak' ging, was een pen. Maar dan wel een van één miljoen dollar, en van het merk Montegrappa. Ook werden vier Bentley's verkocht van het nieuwe type Continental Flying Spur. In de stand waar de opgespoten eilanden van Dubai werden verkocht, was er direct grote interesse voor het eiland Moskou, waar de dochter van een oligarch haar oog op liet vallen. "Ik heb de laatste zestien jaar hier heel wat meegemaakt," zegt Sauer, "maar dit heb ik niet eerder gezien. Ik ben er een beetje stil van. In eerste instantie maakte ik me nog wel wat zorgen of het concept van de Miljonair Fair hier wel zou aanslaan, maar het issue van rijk en arm speelt in deze samenleving helemaal niet. Mensen vinden het heel gewoon dat er hier zo'n beurs voor de happy few' wordt gehouden." Gijrath denkt volgend jaar de Miljonair Fair voor Russen twee keer zo groot op te tuigen.

De Indonesische politie en militairen zijn uit vrees voor brandstofrellen in hogere staat van paraatheid gebracht. In de hoofdstad Jakarta worden 5500 politiemensen ingezet om onder meer overheidsgebouwen te bewaken, meldden Indonesische media woensdag. De politie vreest anarchistisch gedrag van betogers, zoals de bestorming van pompstations of tankauto's. Indonesië heeft momenteel de goedkoopste benzine van Azië. Om op de miljarden dollars subsidie te bezuinigen, wil de regering van het uitgestrekte eilandenrijk de prijzen per 1 oktober met bijna 50 procent verhogen. In maart liet president Susilo Bambang Yudhoyono de prijzen al met 29 procent toenemen. Meerdere ambassades alarmeerden woensdag hun burgers. Zij wezen nadrukkelijk op de mogelijkheid van geweld tijdens demonstraties. Die staan in Jakarta onder meer voor donderdag op de agenda. Het verhogen van de brandstofprijzen ligt in de Indonesische politiek uiterst gevoelig. Grootschalige protesten vanwege dure brandstof droegen in 1998 bij aan de val van de toenmalige dictator Soeharto. Paniekaankopen en problemen met de aanvoer van brandstof hebben op meerdere Indonesische eilanden al voor problemen gezorgd. Prijzen zijn de lucht ingeschoten, automobilisten staan uren in de rij en tientallen benzinestations zijn door hun voorraden heen.

Amsterdam wil zwaar vervuilende auto's zoals luxe terreinwagens en oude dieselauto's uit de stad verbannen. Het verbieden van vuile voertuigen is een van de vijftig maatregelen die milieuwethouder Maij woensdag voorstelde om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren. Bezitters van een terreinwagen (SUV) moeten in de toekomst niet meer in aanmerking komen voor een parkeervergunning, vindt de gemeente. Eerder is in Nijmegen geprobeerd een parkeerverbod voor grote terreinwagens in te stellen. Na een storm van kritiek zag het Nijmeegse college hiervan af. Amsterdam vindt de uitstoot van schadelijke stoffen door de SUV's echter dermate hoog, dat ook de hoofdstad een poging gaat wagen. De RAI Vereniging, die de auto- en rijwielbranche vertegenwoordigt, vindt het een belachelijk plan. De nieuwste terreinwagens die rijden op benzine of diesel hebben een roetfilter waardoor er bijna geen schadelijke uitstoot vrijkomt, stelt een woordvoerder. Bovendien is er volgens de RAI sprake van discriminatie door auto's te weren die Europees zijn goedgekeurd.

De huur voor de drie cruiseschepen voor een periode van zes maanden bedraagt 236 miljoen dollar (196,5 miljoen euro). Ze moesten onderdak bieden aan evacué's na de orkaan Katrina. Maar nu liggen de schepen halfvol in in de Mississippi en Mobile Bay en vragen Amerikaanse politici zich af hoe het zover heeft kunnen komen. Er zat volgens The Washington Post van woensdag veel spoed achter de deal tussen de federale rampenbestrijdingsdienst FEMA en Carnival Cruise Lines. Op 1 september liet de FEMA weten 10.000 bedden voor noodopvang nodig te hebben. Het akkoord moest de volgende dag al rond zijn. Het is nu een voorbeeld van wat er mis ging in de eerste dagen na Katrina. In Washington noemen politici de prijs buitensporig. In de krant rekent de Republikeinse senator Tom Coburn voor dat de prijs per evacué neerkomt op 1.275 dollar per week, terwijl een zevendaagse volledig verzorgde cruise vanuit Texas naar het Caribisch gebied 599 dollar per persoon kost. Alleen de cruisline profiteert flink van deze deal, meent hij. Maar Carnival Cruise Lines verdedigt het akoord. Volgens het bedrijf draait het quitte met de huurprijs nu de drie cruiseschepen niet kunnen worden ingezet. De vakantie van ongeveer 100.000 mensen ging niet door omdat de regering de schepen nodig had, aldus topman Michael Crye. Wij maken hierop geen winst op, herhaalt een woordvoerster van Carnival.

Computermaker Dell wil naast de markt voor betaalbare computers nu ook de markt voor dure topmodelcomputers naar zich toetrekken. Met het merk XPS gaat Dell de bovenkant van de computermarkt benaderen. De prijzen van de opgevoerde laptops en desktops variëren van 1.200 tot 3.500 dollar, bericht de New York Times. De duurdere computers, met hogere winstmarges, zullen net als de reguliere Dell-computers enkel via internet en de telefoon worden verkocht, niet via fysieke winkels. De Dell-topmodellen worden uitgerust met snelle grafische kaarten en beeldschermen, de grootste opslagschijven, aantrekkelijk ogende computerkasten en royale servicecontracten. Een bedrijf als Alienware realiseert met dit bedrijfsmodel een jaaromzet van 170 miljoen dollar. Het bedrijf richt zich met XPS op fervente spelers van computerspellen en consumenten die naast tv-kijken via hun pc, ook intensief stoeien met digitale foto's, audio en video. In het voorjaar beproefde Dell het nieuwe bedrijfsmodel met de Inspiron XPS, een opgevoerde versie van een regulier laptopmodel. De resultaten van die proef waren voldoende om met een productlijn van dure computers de niche-markt te betreden.

De Amerikaanse internetgigant Google en de Amerikaanse federale ruimtevaartorganisatie NASA hebben een akkoord getekend over de bouw van een nieuw gezamenlijk onderzoekscentrum in een voormalige legerbasis in Silicon Valley (Californië). Dat hebben de beide partijen woensdag bekendgemaakt. Het centrum zal een omvang hebben van meer dan 100.000 vierkante meter. "Ons partnerschap belooft enorme voordelen voor het ruimteprogramma," aldus NASA-directeur Scott Hubbard. De onderzoekers zullen samenwerken op gebieden als de technologie van het oneindig kleine, informatietechnologie en gegevensanalyse, aldus nog Hubbard.

Het Japanse Sanyo Electric, 's werelds derde grootste producent van digitale camera's zal tegen januari 10.000 jobs schrappen, waarvan ongeveer de helft buiten Japan. Het bedrijf voorspelt ook dat het voor het tweede jaar op rij verlies zal maken, onder meer als gevolg van de scherpe concurrentie van Chinese elektronicaproducenten. De elektronicaproducent zal tijdens de vier komende maanden 10 procent van zijn personeel afdanken. Dat betekent een versnelling van het plan om het aantal werknemers de volgende drie jaar met 15 procent te verminderen.

Vanaf 1 oktober kunnen zwaarder geladen schepen het kanaal van Gent-Terneuzen opvaren. Dat heeft de Permanente Commissie voor Toezicht op de Scheldevaart beslist. Die Vlaams-Nederlandse commissie heeft proefondervindelijk vastgesteld dat schepen eigenlijk best nog 20 centimeter dieper mogen liggen. Dat betekent kostenbesparingen voor de Gentse haven. De speling tussen de kiel van het schip en de kanaalbodem mag vanaf 1 oktober tot 1 meter bedragen. Dat betekent dat de diepgang voor opvarende schepen kan worden opgetrokken van 12,30 naar 12,50 meter. Zonder dat de veiligheid in het gedrang komt, benadrukt het Gentse Havenbedrijf.

De orkanen Katrina en Rita die het zuiden van de VS teisterden, zouden de wereldverzekeringsmarkt tot veertig miljard dollar kunnen kosten. Dat schatte het Duitse Munich Re, de grootste herverzekeraar ter wereld, woensdag. De schattingen zijn een referentie bij natuurrampen. De storm Katrina, die eind augustus onder meer de stad New Orleans grotendeels verwoestte, zou de verzekeraars bijna dertig miljard dollar kunnen kosten, aldus Munich Re. De orkaan Rita, die de Amerikaanse kust vorige zaterdag trof, zou de verzekeringsmarkt vijf à tien miljard dollar kosten. Het is de eerste schatting die de groep geeft over de natuurramp. Verschillende groepen die risicoramingen doen, gingen eind vorige week uit van een kost tussen 2,5 en 6 miljard dollar voor de verzekeraars na de doortocht van Rita.