Noordpool over kritisch punt?

Is er een kritisch punt overschreden en kan de ijskap rond de noordpool zich niet meer herstellen? Amerikaanse wetenschappers vergelijken de poolkap alvast met een terminale patiënt. Dat concluderen ze uit het feit dat er sinds het einde van de jaren zeventig tijdens de zomer nog nooit zoveel poolijs is weggesmolten.

De wetenschap begon in 1978 het effect van de zomerzon op het noordpoolijs te meten. "Dit jaar stellen ze vast dat de ijskap een rampzalige zomer achter de rug heeft," meldt het Algemeen Dagblad. "Sinds het eind van de jaren zeventig is er nog nooit zoveel ijsgesmolten."

Gevreesd wordt dat er een kritisch punt is overschreden en dat de poolkap zich niet meer zal kunnen herstellen. "Er is misschien zelfs sprake van een vicieuze cirkel," stipt de krant aan. "Minder ijs zal in een almaar sneller tempo tot nog minder ijs leiden, met ingrijpende klimaatveranderingen als gevolg."

Volgens het National Snow and Ice Data Centre in de Amerikaanse staat Colorado hebben satellietbeelden uitgewezen dat de noordpoolkap in augustus 18,2 procent kleiner was dan gemiddelde werd opgetekend. "Het is misschien wel duizenden jaren geleden dat er zoveel ijs verloren is gegaan," voegen ze daar aan toe.

Daarbij wordt het poolijs vergeleken met een terminale leverpatiënt. "Een beschadigde lever kan minder afvalstoffen verwerken en raakt daardoor nog zwaarder beschadigd raakt, zo zal het poolijs door stijgende temperaturen sneller smelten en daardoor minder makkelijk warmte kwijt kunnen en daardoor nog sneller smelten."

Ijs kaatst tachtig procent van het zonlicht terug. Dit effect gaat grotendeels verloren als een groot deel van de oppervlakte van de poolzee niet meer bevroren is. Zeewater slaat daarentegen warmte op, waardoor hetpoolgebied het vermogen weer op te vriezen steeds verder verliest.

In september 2002 werd een minimum aan ijs gemeten. "Gewoonlijk volgt daarna een herstel, maar dat gebeurde de voorbije jaren niet," merken de onderzoekers op. Dat doet hen vrezen dat er sprake zou kunnen zijn van een onomkeerbare neerwaarste trend.