Veteranen willen vergoeding voor nucleaire ziektes

Nieuw-Zeelandse matrozen hebben genetische schade opgelopen na in de jaren vijftig blootgesteld te zijn aan straling van nucleaire tests. De Britse regering heeft tot nog toe elke verantwoordelijkheid afgewezen en de slachtoffers proberen nu aan de hand van een wetenschappelijk onderzoek hun gelijk te halen.

In 1957 en 1958 waren 551 Nieuw-Zeelandse matrozen van nabij getuige van negen nucleaire tests. "Ze droegen daarbij alleen witte katoenen kappen en donkere brillen om zich te beschermen," stipt het persbureau AFP aan. "Nog slechts 160 van de betrokkenen is in leven en velen stierven in hun veertiger en vijftiger jaren."

Nieuw-Zeelandse, Britse en Fiji veteranen proberen nu compensaties te krijgen van de Britse regering. "Die heeft echter altijd ontkend dat militairen bij nucleaire tests op Christmas Island, nu een onderdeelvan Kiribati, blootgesteld zijn geweest aan gevaarlijke straling," voegt AFP daar aan toe.

Aan het Massey University Institute of Molecular Bio-Sciences in Nieuw-Zeeland hebben nu bloedstalen bestudeerd van de veteranen die bij de tests - gekend als Operation Grapple - waren betrokken. "Het onderzoek zal nog minstens tien maanden duren, maar het is nu alduidelijk dat er bewijzen zijn van genetische schade," stipte onderzoeksleider Al Rowland aan.

Roy Sefton, voorzitter van de Nuclear Test Veterans Association, voerde aan dat dit onderzoek bijzonder belangrijk zal zijn voor deschadeclaims van de veteranen. Maar hij stelde dat tijd en geld een probleem vormen. De veteranen werden financieel gesteund door de Britse Legal Services Commissian. Maar na drie betalingen stopte die hulp, waardoor het voor de veteranen moeilijk is om de zaak verder te zetten.

"Bovendien zijn veel van onze mensen oud en sommigen zijn heel ziek," voegde Sefton daar aan toe. "Een jaar is een lange tijd voor hen. We vrezen dat het Britse ministerie van landsverdediging zal proberen om ons lang genoeg af te houden, zodat we het doorzettingsvermogen zouden verliezen."

De betrokkenen zouden destijds te horen gekregen hebben dat ze ongeveer 200 kilometer van de kernontploffingen zouden blijven, terwijl ze in realiteit tot op een afstand van nauwelijks 80 kilometer zouden zijn gebracht. De overlevenden lijden in vele gevallen aan cataract, huidziektes, chronische artritis, bloedkanker en vroegtijdige veroudering.De helft van de kinderen van de veteranen zouden genetischeafwijkingen hebben, terwijl dat bij een normale bevolking slechts 2,5procent bedraagt. Ook zou de helft van de zwangerschappen geleidhebben tot een misval of een doodgeboren kind.