Economie in de media

Vergeleken met collega’s in andere lidstaten zien Belgische boeren en tuinders hun opbrengstprijzen het sterkst dalen, terwijl België een van de weinige landen is waar ook nog eens de kostprijs stijgt. Dit valt op te maken uit een overzicht van het statistische bureau Eurostat. In mei van dit jaar lagen de producentenprijzen voor boeren en tuinders in België 13,6 procent lager dan een jaar geleden. Dat terwijl de gemiddelde prijsdaling in de Europese Unie in die maand op jaarbasis 6,5 procent bedroeg. De prijsontwikkeling in Nederland ligt met een daling van 7,3 procent wel redelijk in de buurt van de gemiddelde prijsdaling in de EU. De ontwikkeling van de inkoopprijzen voor productiemiddelen in de land- en tuinbouw laat bovendien in België een stijging zien van meer dan 5 procent. In de hele EU daarentegen is de kostprijs van deze productiemiddelen ten opzichte van vorig jaar met iets meer dan 2 procent gedaald, ondanks de sterk gestegen energiekosten.

Ford wil meer emotie in het ontwerp van zijn nieuwe modellen. Tot voor kort concentreerde Ford zich vooral op rationele verkoopargumenten als omvang van de bagageruimte en zuinige motoren. Maar dat is voorbij. "Het topmanagement wil nu meer emotionele ontwerpen," vertelt Hoofd Ontwerp J. Mays in de Financial Times. "We moeten een aantrekkelijk ontwerp hebben ter compensatie van het feit dat we een gemiddelde autofabrikant zijn, en niet een uit het topsegment." Ford zette vorige maand in met de nieuwe koers op de autobeurs in Frankfurt met de introductie van de Iosis. Met het Duits ogende ontwerp van de Mondeo legde Ford voorheen de nadruk op degelijkheid. Dit leverde goede scores op voor kwaliteit, maar de omzet zakte in. Na een grote schoonmaak in de hoogste rangen van het concern in 2001 traden mensen aan met nieuwe ideeën. "De concurrentie heeft ruwweg dezelfde kwaliteit, productiesnelheid en prijs. Het enige onderscheidende element is straks nog design."

Vliegtuigmaatschappijen mogen voortaan slechts een beperkte hoeveelheid broeikasgas uitstoten. Voor iedere extra uitstoot moeten ze rechten bijkopen, zo heeft de Europese Commissie dinsdag voorgesteld. Vliegtuigen worden daarmee niet langer vrijgesteld van acties tegen broeikasgassen, die de aarde helpen opwarmen. "De luchtvaart is de sector met de snelstgroeiende uitstoot van broeikasgas," zei Europees commissaris Stavros Dimas (Milieu) daarover. Tussen 1990 en 2003 is de uitstoot door vliegtuigen met 73 procent toegenomen. Zonder maatregelen zou dat groeien tot 150 procent in 2012. Veel andere sectoren stoten juist minder uit. De luchtvaart zou zelfs een kwart van alle CO2-maatregelen in andere sectoren ongedaan maken, berekende Dimas. De eurocommissaris verwacht dat zijn eis ertoe leidt dat maatschappijen zuiniger motoren inbouwen. De vernieuwing kan tickets tot 9 euro duurder maken, zo blijkt uit een eerste studie door de Europese Commissie. De Europese Commissie onderzoekt komend jaar de eventuele gevolgen en overlegt met betrokkenen. Onder meer de hoogte van de uitstootlimiet is nog onderwerp van overleg. Eind 2006 of begin 2007 verwacht Brussel een uitgewerkt voorstel te doen aan de EU-landen en het Europees Parlement. De maatregel zou dan rond 2008 kunnen ingaan.

Actiegroepen in de VS zijn verontwaardigd dat de rampenbestrijdingsorganisatie FEMA kerken en andere religieuze instelling belastinggeld geeft om de overlevenden van de wervelstromen Katrina en Rita onderdak en voedsel te geven. Ze vragen zich af of dat in strijd is met de scheiding van kerk en staat. In hun ogen probeert FEMA zijn beschadigde imago op te poetsen door religieuze conservatieven te paaien. “Wat me koude rillingen geeft, is dat de regering eerst zijn werk niet doet en nu zichzelf uit de nesten probeert te werken door rechtse groepen blij te maken,” zegt dominee Barry W. Lynn, directeur van de Americans United for Separation of Church en State in de Washington Post. Alleen religieuze organisaties die opvang- en voedseldistributiecentra of medische faciliteiten geopend hebben op verzoek van de overheden in getroffen staten Louisiana, Mississippi en Alabama, kunnen aanspraak maken op FEMA-gelden. Toen de orkanen toesloegen, boden veel religieuze liefdadigheidsinstellingen hulp, en waren vaak sneller en efficiënter dan de overheid. Naar schatting vonden een half miljoen mensen onderdak bij een religieuze organisatie. Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden vonden dat deze instellingen onvoldoende voor werden gecompenseerd door de regering. Niettemin vindt Lynn van de Americans United for Separation of Church en State het vreemd dat deze instellingen geld krijgen voor liefdadigheidswerk, en vreest dat ze azen op overheidssubsidie voor hun zaak.

Een Oostenrijkse rechter heeft acht verdachten die betrokken waren bij de ramptrein in Kaprun dinsdag ook in hoger beroep vrijgesproken. Het vonnis betekent dat niemand is veroordeeld voor het dodelijkste ongeluk in de naoorlogse geschiedenis van Oostenrijk. In november 2000 kwamen door een brand in de skitrein 155 mensen om het leven. De acht behoorden tot een groep van zestien betrokkenen die vorig jaar ook al waren vrijgesproken van onder meer grove nalatigheid. Het vonnis leidde zowel in Oostenrijk als in het buitenland tot grote verontwaardiging. Justitie tekende beroep aan en bracht twee hoge functionarissen van het treinbedrijf, twee medewerkers van het bedrijf dat de trein bouwde en vier technici opnieuw voor de rechter. De rechtbank in Linz bevestigde dinsdag echter opnieuw het vonnis van vorig jaar, meldde het persbureau APA. Toen oordeelde rechter Manfred Seiss dat ten tijde van de ramp aan alle veiligheidsvoorschriften en technische voorwaarden was voldaan. Wel stond vast dat de enorme brand in de trein was veroorzaakt door een straalkachel die gebreken vertoonde.

Haarlem krijgt een standbeeld van tekstschrijver Lennaert Nijgh. Dat heeft een gemeentewoordvoerster dinsdag meegedeeld. Het beeld wordt op 28 november onthuld in het centrum van de stad. Het is dan twee jaar geleden dat de tekstschrijver overleed. Het marmeren beeld met de letters A en Z is ontworpen door beeldhouwer Marinus Boezem. De begin- en eindletter van het alfabet symboliseren volgens Boezem de teksten die Nijgh schreef. Lennaert Nijgh werd beroemd met de liedteksten die hij schreef voor zijn boezemvriend zanger Boudewijn de Groot. Hij woonde een groot deel van zijn leven in Haarlem. Prominente Haarlemmers, onder wie burgemeester J. Pop, vonden dat Nijgh een standbeeld verdient. Zij verenigden zich in het comité Lennaert Nijgh Verbeeld. Rond het standbeeld komen teksten te staan die Nijgh schreef. Het standbeeld kost 90.000 euro. De helft daarvan betaalt de gemeente Haarlem. De andere helft komt van sponsors en uit de verkoop van een boekje over Lennaert Nijgh.

Er is nog geen grammetje goud opgegraven, maar nu al ruziën drie partijen in Chili om de eigendomsrechten van een miljardenschat, die op Robinson Crusoe-eiland gevonden zou zijn. Volgens diverse Chileense media heeft robot Arturito van het bedrijf Wagner Technologies de schat gevonden die sinds 1715 op het Chileense eiland begraven zou liggen. Arturito is er op uitgerust om metalen tot op een diepte van vijftig meter te herkennen. Hij lokaliseerde eerder al een gigantische partij begraven wapens en traceerde in augustus nog een lijk van een vermiste zakenman. Volgens de legende hadden een legertje Spaanse 'conquistadores' de 800 ton zware schat buitgemaakt op de Inca's en was het ermee op weg naar Spanje. Toen het schip een tussenstop maakte op Robinson Crusoe-eiland, begroef kapitein Juan Esteban Ubilla Echeverria het tijdelijk. Naar verwachting gaat het opgraven in oktober van start. Toch is er nu al een hevige strijd aan de gang over de eigendomsrechten van de nog fictieve schat, die naar schatting meer dan tien miljard euro waard is. Zo eist de eerlijke vinder Wagner Technologies de schat op, evenals de regering en de lokale autoriteiten. Er zijn diverse wetten die betrekking hebben op de vondst en die wijzen stuk voor stuk een andere rechthebbende aan. De verwachting is dan ook dat de kwestie een lang vervolg krijgt, als de superschat al gevonden wordt.

Motorola gaat goedkope mobiele telefoons leveren aan landen in de Derde Wereld. De GSM Association, waarin 680 operators zijn verenigd, heeft het concern als leverancier gekozen bij zijn pogingen de toegang tot telecomdiensten op het platteland en kleine steden te vergemakkelijken. De mobiele telefoon van Motorola kost omgerekend nog geen 25 euro. Bij de bekendmaking zei Craig Ehrlich, de voorzitter van de gsm-koepelorganisatie, dinsdag dat er een heel nieuw marktsegment voor de branche opengaat en dat veel mensen in de ontwikkelingslanden gebruik kunnen gaan maken van mobiele communicatiemiddelen. De telefoons komen begin volgend jaar beschikbaar. Tien operators hebben al aangegeven bij elkaar ongeveer zes miljoen van die telefoontjes af te zullen nemen. Motorola heeft al eerder speciaal voor ontwikkelingslanden een goedkoop mobieltje gemaakt.

Strukton, de bouwonderneming van de Nederlandse Spoorwegen, wil een rol spelen bij de exploitatie van de Betuweroute. Het bedrijf heeft daartoe een plan bij de Nederlandse minister Peijs van Verkeer ingeleverd. Daarin staat dat Strukton en de Duitse HSH Nordbank gedurende tien jaar het beheer van de goederenspoorlijn voor hun rekening willen nemen. Ze willen samenwerken met spoorbeheerder ProRail en het Havenbedrijf Rotterdam. Het Havenbedrijf Rotterdam en ProRail hebben, samen met het havenbedrijf van Amsterdam en de commerciële onderneming Towrail, ook een exploitatieplan bij Peijs ingediend. Daarin staat dat de Betuweroute binnen vijf jaar kostendekkend kan worden uitgebaat. De Staat moet de eerste vijf jaar na opening in 2007 in totaal 35 miljoen euro bijdragen. Peijs is enthousiast over dit plan. Wel moet nog een aantal zaken worden besproken, zoals de verdeling van de risico's. De Tweede Kamer overlegt woensdag met de minister over het voorstel. PvdA, VVD en CDA spreken van een aanzienlijke verbetering ten opzichte van het eerste plan waarbij ProRail en het Rotterdams Havenbedrijf de goederenlijn samen zouden exploiteren tegen veel grotere verliezen voor de Staat. VVD-woordvoerder Hofstra, in april een van de scherpste critici van de minister, laat zijn steun mede afhangen van een toezegging van de bewindsvrouw dat de Staat de 35 miljoen na de periode van vijf jaar terugkrijgt. "Ik wil die miljoenen zien als een soort lening," aldus Hofstra.

De verkoop van middelzware en grote vrachtwagens is in juli en augustus van dit jaar in Europa sterk gestegen. In de twee zomermaanden ging de verkoop van trucks boven 16 ton met 5,5 respectievelijk 11,8 procent omhoog in vergelijking met dezelfde maanden in 2004. Ook de verkoop van commerciële voertuigen tussen 3,5 en 16 ton steeg sterk. De busverkoop daalde aanzienlijk, vooral in augustus, toen er 10,5 procent minder bussen werden verkocht. Uit dinsdag gepubliceerde cijfers van de Europese brancheorganisatie van autoproductenten ACEA komt verder een gemengd beeld naar voren voor de verkoop van bestelwagens onder 3,5 ton. In juli daalde de verkoop daarvan met 3,7 procent tegenover dezelfde maand van het vorige jaar. In augustus trok de verkoop echter met 3,9 procent aan in vergelijking met dezelfde maand in 2004. Landen waar de verkoop van vracht- en bestelwagens sterk steeg, waren Italië en Spanje. De verkoop van bussen steeg daar ook bovengemiddeld.

Philips gaat de eerstvolgende jaren 35 miljoen euro investeren in de vestiging in Turnhout. Dat maakte het bedrijf dinsdag bekend. De investeringen komen er met het oog op de productie van zogenaamde Mastercolour-lampen. Het nieuwe investeringspakket werd aangekondigd ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van Philips-Turnhout, dat zich heeft gespecialiseerd in verlichting en zegt een wereldcentrum te zijn voor de innovatie en productie van hogedruk-ontladingslampen en metalen onderdelen voor lampen. Met de investeringen gaat Philips-Turnhout Mastercolour CDM-lampen maken, waarbij CDM staat voor Ceramic Discharge Metalhide. De lampen maken gebruik van een keramische ontstekingsbuis en onderscheiden zich door hun kleurweergave en -stabiliteit. Ze hebben ook een lager energieverbruik en een langere levensduur dan andere types ontladingslampen, aldus het bedrijf. Mastercolourlampen worden volgens Philips steeds meer gebruikt voor binnenverlichting, met name in winkels. De aangekondigde investeringen zullen in de periode 2005-2007 worden gerealiseerd. Bij Philips in Turnhout werken zo'n 2.500 mensen.

De productie van zachte tarwe in de Europese Unie is dit jaar uitgekomen op 115,2 miljoen ton. De totale graanproductie omvat 250,8 miljoen ton. Dat blijkt uit cijfers van de Europese organisatie voor de graanhandel Coceral. Daarmee is de opbrengst nog weer kleiner dan de voorgaande oogstverwachting van Coceral. De totale graanopbrengst is 32,6 miljoen ton oftewel 11,5 procent kleiner dan vorig jaar. De daling is met name te wijten aan lagere opbrengsten in Spanje, Frankrijk en Duitsland. Zo pakt de oogst in Spanje 11 miljoen ton kleiner uit dan vorig jaar. Coceral rekent met een opbrengst van 12,7 miljoen ton, terwijl het in de opbrengstverwachting in juli nog uitging van een miljoen ton meer. De Franse akkerbouwers moeten het met 6 miljoen ton minder graan doen dan in 2004. Daar is in totaal 63,2 miljoen ton graan van het land gehaald. De Duitse oogst is bijna 5 miljoen ton kleiner dan vorig jaar. In Oost-Europa zijn de opbrengsten ten opzichte van vorig jaar niet zo sterk gedaald. Denemarken kent zelfs een oogst die groter is dan vorig jaar. De opbrengst van tarwe is in Frankrijk licht hoger dan vorig jaar. In totaal kwam dit jaar 4,8 miljoen ton tarwe van de Franse percelen. De Duitse telers haalden 3,2 miljoen ton tarwe van het land.