Raakt Boeing schandaalverleden ooit kwijt?

Staat er de Amerikaanse vliegtuigconstructeur Boeing nog een zware tijd te wachten? Volgens Doug Bain, raadsman van het concern uit Seattle, doet men er alvast goed aan om rekening te houden met de mogelijke enorme schade die het bedrijf alsnog zou kunnen oplopen als gevolg van enkele zware ethische schandalen uit het verleden. Hij bracht zijn waarschuwing tijdens de jaarvergadering van de Boeing-topkaders in Orlando (Florida).

"Huldigde Boeing de cultuur om tegen elke kost te willen winnen?" wierp Bain volgens The Seattle Times op. "Dan weten we nu wat die kost inhoudt." Hij wees daarbij op twee grote schandalen waarbij Boeing de exportwetgeving had overtreden. Een dagvaarding door de openbaar aanklager behoort volgens hem nog altijd tot de mogelijkheden en daarbij worden schadevergoedingen van meer dan vijf miljard dollar genoemd. Bovendien zou Boeing in de toekomst uitgesloten kunnen worden van overheidsopdrachten en een exportverbod opgelegd kunnen krijgen voor zowel militaire als commerciële projecten.

Verder wees Bain erop dat vijftien Boeing-onderdirecteurs de voorbije jaren om diverse ethische redenen werden verplicht om op te stappen. Hij voegde daar volgens de krant aan toe dat vele medewerkers van het ministerie van justitie ervan overtuigd zijn dat Boeing door en door rot is. Velen menen echter dat de grote schandalen dit jaar uiteindelijk in der minnen geregeld zullen worden en waarbij Boeing een boete van enkele honderden miljoenen zou betalen, waarna de dossiers zouden worden gesloten.

In 2002 had Mike Sears, financieel directeur van Boeing, aan Darleen Druyun, aankoopverantwoordelijke van de US Air Force, een job hebben aangeboden terwijl ze over Boeing-contracten moest beslissen. Later gaf Druyun toe dat ze Boeing bij verscheidene contracten had bevoordeeld omdat het bedrijf haar allerlei diensten had bewezen, zoals het aanwerven van haar dochter en schoonzoon. Sears en Druyun verdwenen in de gevangenis, maar ook algemeen onderdirecteur Phil Condit moest opstappen. Verder werden allerlei militaire contracten opgeschort, wat het verlies van duizenden banen betekende.

In 1997 haalde McDonnell Douglas een ingenieur binnen van Lockheed Martin om aan het DeltaIV-raketprogramma te werken. De man bracht ook documenten mee, waaronder financiële gegevens over het bod van Lockheed op een ruimteproject van de Amerikaanse luchtmacht. Later dat jaar fuseerde Boeing met McDonnell Douglas. Toen dat schandaal uitkwam, werden drie Boeing-personeelsleden in beschuldiging gesteld, terwijl Boeing uit zeven raketlanceringen werd geweerd en de raketafdeling twintig maand lang werd uitgesloten van nieuwe overheidsopdrachten. In mei vorig jaar kondigen Boeing en Lockheed Martin plannen aan om hun ruimtevaart-afdelingen te fuseren. Daarmee zou ook de klacht van de gestolen Lockheed-documenten opgeborgen worden. De fusie moet door de Amerikaanse regering echter nog altijd goedgekeurd worden.

Tussen 2000 en 2003 exporteerde Boeing commerciële vliegtuigen met een gyroscoop-chip, hoewel de technologie door het ministerie van buitenlandse zaken als geheim werd bestempeld omdat ze kon gebruikt worden om raketten te stabiliseren en te besturen. Het ministerie bereidde vorig jaar een dossier voor met 94 inbreuken tegen de Arms Control Act. Boeing riskeert daarbij een boete van 47 miljoen dollar.

Bain wierp daarbij op dat de Boeing-kaders er moeten voor zorgen dat dergelijke schandalen in de toekomst nooit meer gebeuren. "Nog een schandaal kunnen we niet meer overleven," waarschuwde hij. Hij stelde dat de openbare aanklager in Los Angeles overweegt om Boeing aan te klagen wegens inbreuken op de Economic Espionage Act, de Procurement Integrity Act, de False Claims Act en de Major Frauds Act. Een aanklager in Virginia werkt aan een dossier wegens inbreuken op de Conflict of Interest Laws. Daarna lopen er ook nog enkele onderzoeken rond samenzweringen en het saboteren van het gerechtelijk onderzoek.

Dat zou Boeing volgens Bain in totaal vijf tot tien miljard dollar kunnen kosten. Een woordvoerder van Boeing stelt echter dat die bedragen tijdens de besprekingen tussen Boeing en het Amerikaanse gerecht nooit zijn genoemd. Maar de schandalen hebben Boeing al wel meer dan één miljard dollar gekost aan geschrapte of gemiste contracten. "Indien die schandalen niet waren gebeurd, zouden we nu aan de Amerikaanse tankvliegtuigen verkopen en zou Italië daarvoor niet onze enige klant zijn," voerde Bain aan.

Maar Bain voerde ook aan dat ook op andere vlakken aan ethiek moet worden gewerkt. Het voorbije jaar werden volgens hem in totaal 900 gegronde klachten ingediend bij de Ethische Commissie van het bedrijf. Bovendien zou 26 procent van het personeel al getuige zijn geweest van intimiderend of misbruikend gedrag bij het management.