Ook Dodenmars Bataan in vraag gesteld?

Twee Amerikaanse oudstrijders van de tweede wereldoorlog eisen een verontschuldiging van het Japanse magazine Bungeishunju. Dat had een artikel gepubliceerd over de beruchte Dodenmars van Bataan, die duizenden geallieerde krijgsgevangenen het leven heeft gekost. Het artikel liet verstaan dat de mars niet zo erg was als wordt beweerd. Die bewering zette Lester Tenney (86) en Robert Brown (81), overlevenden van de Dodenmars, aan om verontschuldigingen te eisen. Wordt na de holocaust ook Bataan in vraag gesteld?

Het artikel in het magazine was het verslag van de Japanse journaliste Yukie Sasa, die de hele Dodenmars op haar eentje had overgedaan. Ze werkte het traject van 102 kilometer af in vier dagen en kwam tot de vaststelling dat een menselijke wezen onmogelijk aan het wandelen van die afstand kon sterven. "Dat betekent dat de mars zelf geen krijgsgevangenen heeft gedood, maar dat ze vooral zijn gestorven aan ziektes zoals malaria. Het is dan ook niet juist te stellen dat het Japanse leger geheel verantwoordelijk is voor de dood van de gevangen soldaten."

De journaliste geeft in haar verhaal toe dat het onmogelijk is om alle verhalen en ontberingen van elke indivuele krijgsgevangene onder de Japanse soldaten te controleren. "Het traject heeft sindsdien zware wijzigingen ondergaan en er moet ook rekening gehouden worden met de fysieke condities van de gevangenen," stipte ze aan. "Maar daarentegen moet er ook geluisterd worden naar de echte ervaringen van een dertigjarige vrouw met weinig atletische vermogens."

Tenney en Brown merkten echter op dat de journaliste geen verslag heeft willen brengen over het verleden, maar dat verleden heeft willen herschrijven. Ze stelden dat elke krijgsgevangene die de Dodenmars heeft meegemaakt, zich beledigd zou voelen door het artikel. Het tweetal eiste van het magazine dan ook een rechtzetting en een verontschuldiging. De Dodenmars van Bataan wordt trouwens bestempeld als een oorlogsmisdaad.

De Dodenmars werd door de Japanners opgezet na de overgave van de Amerikaanse en Filippijnse troepen, die het Bataan-schiereiland hadden verdedigd, op 9 april 1942. Daarop besloot de Japanse generaal Masahuru Homma om de 70.000 krijgsgevangenen te voet naar het gevangenenkamp O'Donnell in Neuva Ecija te voeren. De krijgsgevangenen kregen dagenlang geen voedsel of drank en diegenen die door vermoeidheid ten val kwamen, werden ter plaatse geëxecuteerd. Ruim tienduizend soldaten zouden de tocht niet overleefd hebben.

Na de Japanse overgave werd generaal Homma veroordeeld wegens oorlogsmisdaden en op 3 april 1946 in Manila terecht gesteld. Op 9 april wordt op de Filippijnen nog altijd Bataan Day herdacht.