Alcohol en agressie samen in het geheugen

Reclame voor alcohol wekt agressie op, zelfs bij iemand die niet drinkt. Dat blijkt uit een Amerikaanse studie. Alcohol en agressie zouden op dezelfde plek in het geheugen zijn opgeslagen en dus ook gemakkelijk samen kunnen worden opgeroepen.

De Amerikaanse psycholoog Bruce Bartholow van de University of Missouri-Columbia bestudeerde de effecten van beelden van alcohol op universiteitstudenten. "Er is al een duidelijke band aangetoond tussen alcoholconsumptie en agressief gedrag," vertelde Bartholow aan het magazine Adage. "Maar dat blijkt niet noodzakelijk afhankelijk te zijn van de consumptie. Wij hoefden geen alcohol te geven aan mensen om een stijging van agressie waar te nemen."

Tijdens zijn experiment toonde Bartholow zijn proefpersonen beelden over alcohol - zoals een bierfles - en neutrale beelden over bijvoorbeeld een plant. Vervolgens kregen ze woorden voorgeschoteld rond agressie en neutrale onderwerpen en betekenisloze lettergroepen. Daarbij bleken de proefpersonen vlugger de agressieve woorden te herkennen nadat ze beelden hadden gezien over alcohol of wapens.

In een ander experiment kregen respondenten een vragenlijst voorgeschoteld over hun drankgedrag en hun mening over de effecten van alchohol. Daarna werden reclamebeelden getoond over alcohol en neutrale onderwerpen. Tenslotte moesten ze een kort verhaal lezen over een persoon die gedrag vertoonde dat mogelijk als agressief kon bestempeld worden, zoals iemand die weigerde de huur te betalen tot zijn appartement was geverfd.

Deelnemers die alcoholreclame hadden gekeken, beschouwden het personage eerder als agressief dan wie de neutrale reclames had bekeken. Het verband was bovendien het duidelijkste bij de respondenten die van oordeel waren dat alcoholconsumptie leidde tot agressief gedrag.

Bartholow stelde dat het niet wou oproepen tot een veroordeling van alcoholreclame, maar voegde er aan toe dat marketeers zich ervan bewust zouden moeten zijn dat er verbanden bestaan tussen alcohol en agressief gedrag.

Verondersteld wordt dat alcoholconsumptie het cognitieve proces verzwakt, waardoor er vlugger agressief gedrag zou kunnen ontstaan. Bartholow stelt nu dat alcohol gedeeltelijk agressie stimuleert omdat mensen veronderstellen dat het bepaalde effecten veroorzaakt. Hij heeft het daarbij over een netwerk van herinneringen, waarbij concepten met een gelijkaardige betekenis - doden en dood - op dezelfde plek in het geheugen zijn opgeslagen.

Wanneer één concept wordt geactiveerd, komt volgens Bartholow ook het andere mee aan de oppervlakte en kan aanleiding geven aan bepaald gedrag. Zo vonden onderzoekers veertig jaar geleden al dat de aanwezigheid van een wapen agressiviteit opwekte.