Economische hervormingen in Polen?

Wanneer de Polen morgen hun stem zullen hebben uitgebracht voor het nieuwe parlement, mag verwacht worden dat er een economische ommezwaai naar rechts voor de deur staat. Uit opinie-onderzoeken blijkt immers duidelijk dat de kiezer de huidige linkse regering wil afstraffen.

De linkse Poolse regering van de voorbije vier jaar werd gekenmerkt door corruptie-schandalen en hoge werkloosheid. Daardoor lijkt de weg vrijgemaakt voor de twee centrum-rechtse partijen die teruggaan naar de anti-communistische Solidarnosc-beweging.

De twee partijen - het Burgerlijk Platform en de partij voor Wet en Recht - zouden samen immers ongeveer zestig procent van de stemmen wegkapen. Ondanks grote onderlinge rivaliteit in de aanloop naar de verkiezingen, zijn de twee partijen van plan om samen te regeren.

Het Burgerlijk Platform, dat de steun geniet van de meeste industrieleiders en de financiële markten, wil een vlaktaks van
vijftien procent invoeren en wil snel werk maken van deregulaties, privatiseringen en budgetbeperkingen, nodig voor een vlugge invoering van de euro.

Het concervatieve Wet en Recht, geleid door de tweelingbroers Jaroslaw en Lech Kaczynski, voert strijd tegen misdaad en corruptie en wil de traditionele waarden van het gezin en het christendom benadrukken, samen met een een grotere bescherming van de welvaart.

Uit de voorspellingen zouden de twee partijen even hoog scoren, met eventueel een lichte voorsprong voor Wet en Recht. De uitslag zal volgens politieke analisten bepalen hoe agressief de nieuwe regering de economische uitdagingen zal aanpakken en Polen naar het euro-tijdperk leiden. Dat zou volgens experts ten vroegste in 2010 kunnen gebeuren.

Polen heeft een levendige en bijzonder concurrentiële privé-sector en zijn export kent een grote groei. Slechts de helft van de beroepsbevolking is echter aan het werk en met 18 procent ligt de werkloosheid er het hoogst van de hele Europese Unie.

Volgens economisten vinden de bedrijven het te duur om werknemers aan te werven en ze stellen dat Polen zijn dure welvaartsysteem moet hervormen. Daarbij zijn de toelagen aan de lage kant, maar verspreid over een groot aantal gepensioneerden en gehandicapten.

Vanuit economische hoek wordt gehoopt dat het Platform de hervorming van de sociale zekerheid, die door de linksen werd opgegeven, verder zou afmaken. Gevreesd wordt echter dat een conservatieve coalitie veel omzichtiger tewerk zou gaan.

Daarnaast is er nog het probleem van de anti-westerse populisten. Door het succes van Polen na één jaar Europese Unie, is de positie van de populisten weliswaar afgezwakt, maar men waarschuwt ervoor dat zij toch meer stemmen zouden kunnen halen dan de vooropgestelde 15 tot 20 procent.

Sinds de val van de communisten in 1989 is geen enkele Poolse regering erin geslaagd de verkiezingen te winnen. Dat is nu ook het geval met de huidige linksen. Ook voor de verkiezing van de nieuwe president, op 9 oktober, lijkt centrum-rechts aan het langste eind te trekken. Grootste kanshebber is Platform-kandidaat Donald Tusk, voor Lech Kaczynski van Wet en Recht.