Economie in de media

Een van de grootste toeristische attracties van Aruba, de dertig meter lange en ruim zeven meter hoge natuurlijke koraalbrug op een van de westpunten van het eiland, is ingestort. Minister van toerisme Edison Briesen spreekt van een treurige dag voor het Arubaanse toerisme en het eiland zelf. Foto's van de koraalbrug sieren vrijwel ieder brochure die gebruikt wordt om bezoekers naar Aruba te lokken. De oorzaak van het instorten van het natuurlijke bouwwerk is niet bekend, maar waarschijnlijk is het het gevolg van de grote aantallen mensen die dagelijks over de brug liepen. De brug is gevormd door het duizenden jaren inbeuken van de zee en de wind op de kust, waardoor er zich een uit kalksteen en koraal gevormde brug vormde. Er bevinden zich nog verscheidenen andere van dit soort natuurlijke bruggen op Aruba, maar het exemplaar dat vrijdag bezweek, gold als de mooiste.

De derde grootste autoconstructeur van Japan, Honda, heeft vrijdag een geheel van nieuwe technologiën voorgesteld die ervoor zorgen dat motoren en wagens met elkaar kunnen communiceren om te vermijden dat ze tegen elkaar botsen. Het systeem zorgt er bijvoorbeeld voor dat motorrijders via hun helm informatie krijgen over de positie van de andere voertuigen en hun snelheid. Die informatie krijgen ze zowel via geluid als beeld. Het systeem werkt dankzij de installatie van camera's op de tweewieler, met radars en met modules voor draadloze communicatie. Tegelijkertijd kunnen ook automobilisten gewaarschuwd worden als er een motor of een wagen in de buurt komt. Dat kan door verschillende alarmsystemen, waaronder een triller in het rempedaal en in het gaspedaal. Het systeem werkt alleen perfect tussen voertuigen die uitgerust zijn met het systeem.

Zo’n 4.000 openbare telefooncellen verdwijnen binnenkort uit het straatbeeld. Door het succes van de gsm - ruim een Belg op vier heeft er een op zak - zijn de openbare telefooncellen niet langer nodig. Tien jaar geleden werd er gemiddeld een halfuur per dag getelefoneerd vanuit een cel, nu nog amper tien minuten. "De publieke telefooncellen worden minder rendabel," zegt Jan Margot van Belgacom. “Bovendien betaalt Belgacom jaarlijks zo’n drie miljoen euro om vernielingen te herstellen.” Helemaal zullen de openbare telefooncellen niet verdwijnen. Volgens de nieuwe wet van 1 juli 2005 wordt het minimum aantal telefoonhokjes voortaan bepaald door het aantal gsm-gebruikers.

De bijna tachtig miljoen truien, pantalons en ander Chinees textiel die in de Europese havens worden tegengehouden, mogen voorlopig niet naar de modewinkels. Dat is vrijdag bekendgemaakt. Vrijdag konden onderhandelaars van de EU-landen het na een dag vergaderen niet eens worden over de voorwaarden voor het vrijgeven van de kledingstukken, zo meldden bronnen in Brussel. Eerder is een maximum vastgesteld voor bepaalde categorieën textiel, om de toevloed van goedkoop textiel uit China een halt toe te roepen. Volgens sommige landen bedreigen de Chinese fabrieken de werkgelegenheid in Europese naaiateliers. Deze zomer bleek het plafond al vol te zijn, maar toen waren nog vele scheepsladingen onderweg. Die worden nu vastgehouden bij de douanediensten in de havens. Eurocommissaris Mandelson wil de kleding alsnog vrijgeven, maar zuidelijke EU-landen bleven vrijdag bij hun oude standpunt. Zij willen het textiel alleen toelaten als dat ten koste gaat van het plafond van volgend jaar. Zondag is Mandelson in China, om te horen of de Chinezen dat willen accepteren. Dinsdag praten de EU-landen verder in Brussel. Tot die tijd blijft de kleding in de havens.

Ex-formule-1-coureur Eddy Irvine en een Russische zakenman lijken serieuze gegadigden om Minardi over te nemen. Eigenaar Paul Stoddart bevestigde vrijdag rond de trainingen voor de Grote Prijs van Italië gesprekken met Irvine en de wodka-magnaat Roestam Tariko. Stoddart sprak de afgelopen vijf jaar met 41 geïnteresseerde partijen over een verkoop van Minardi. Geen van die gesprekken leidden uiteindelijk tot een deal. Irvine wordt financieel gesteund door een steenrijke Russische wodka-magnaat, Roestam Tariko. Die is op zijn beurt weer goede vriend van formule-1-baas Bernie Ecclestone. De Rus en Stoddart spraken al rond de Turkse Grand Prix met elkaar over het Minardi-team. Irvine verliet in 2002 de Formule 1. Minardi is het kleinste en armste team in de formule 1. Het budget voor dit seizoen is, volgens Stoddart, 38 miljoen euro. "We hebben een goede auto, maar te weinig geld om de bolide verder te ontwikkelen. Met 20 miljoen euro extra kunnen we echt progressie maken."

In 2003 was China de tweede belangrijkste handelspartner van de Europese Unie, goed voor 5 procent van de Europese export en 12 procent van de Europese import. De Europese Commissie heeft deze statistieken vrijgegeven aan de vooravond van de Chinees-Europese Top, maandag in Peking. Daar worden een resem samenwerkingsakkoorden getekend. In 1999 was China nog maar de vierde belangrijkste handelspartner van de EU. Momenteel moet het land enkel nog de VS laten voorgaan, met ruime achterstand. Alle EU-lidstaten hebben een belangrijk tekort in hun handel met China. De Chinees-Europese Top vindt maandag plaats, maar vanaf zondag wordt al onderhandeld over de import van Chinees textiel in de EU. EU-lidstaten poogden hierover vrijdag eensgezindheid te bereiken. Maandag worden er diverse samenwerkingsakkoorden ondertekend. De meeste opvallende zijn een sociaal en een klimaat-akkoord. Het sociale akkoord regelt de uitwisseling van know-how inzake sociale zekerheid en werkgelegenheidsbeleid. Europa helpt ondermeer mee met de hervorming van de Chinese sociale zekerheid. Het klimaat-akkoord is voor Europa vooral een poging om China zo dicht mogelijk te betrekken bij het Kyoto-akkoord, via ondermeer de uitwisseling van technologie.

Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) heeft nog altijd vraagtekens over het nucleaire programma van Iran. Volgens de nucleaire waakhond heeft Iran activiteiten hervat, die volgens een overeenkomst met de Europese Unie moesten worden opgeschort. Dat blijkt uit een vertrouwelijk rapport van het IAEA. Volgens de notitie is het agentschap na 2,5 jaar onderzoek nog niet in een positie om volledig opheldering te geven over de nucleaire activiteiten van Iran. Volgens de IAEA kwam de volledige medewerking van Iran te laat. Het agentschap heeft onder meer vragen over de wijze waarop Iran met uranium en plutonium werkt. Beide stoffen kunnen worden gebruikt voor de productie van kernwapens. Ook heeft het regime in Teheran steeds geweigerd IAEA-inspecteurs toe te laten op de militaire basis Parchin, net buiten de hoofdstad. Volgens Iraanse bannelingen zou het land daar uranium hebben verrijkt met het doel kernwapens te maken. De Iraanse onderhandelaar met het IAEA, Ali Larijani, zei vrijdag voor de staatstelevisie dat in het rapport enkele negatieve opmerkingen over Iran staan. Hij voegde eraan toe dat Teheran met de nucleaire waakhond wil blijven samenwerken.

Aan de hand van die opnames heeft de NASA donderdag een fraaie paroramafoto van 360 graden online gezet die een goed beeld geeft van het Marsiaanse landschap waarin de Marsverkenner zich bevindt. De Marsrover Spirit kon de opnames maken nadat de zeswielige robot op 21 augustus de 82 meter hoge top bereikte van de Husband Hill in de Columbia Hills op Mars. Voor de op zonne-energie rijdende Marsverkenner was dat een enorme klus; de klim heeft bijna 14 maanden in beslag genomen. Onderweg kampte de Marsrover wel met pech, want de Spirit heeft begin deze zomer bijna vijf weken vastgezeten in een dertig cm hoge duintje. Het loskomen uit het zand volgde na het uitvoeren van een ingewikkelde serie commando’s die de NASA met behulp van een nagebouwde testrover en een handgemaakt duintje had opgesteld. De wielen op de hoeken van de Marsverkenner zijn individueel bestuurbaar. Ook kampte de Marsverkenner met gebrek aan energie nadat de zonnepanelen met stof waren bedekt door een storm. Zo’n stofstorm blies de panelen echter ook weer schoon.

Een CAO-conflict bij Boeing heeft de productie bij de Amerikaanse vliegtuigbouwer stilgelegd. De technici van het concern besloten donderdag het werk neer te leggen uit onvrede met de voorstellen van Boeing, zo heeft vakbondswoordvoerster Connie Kelliher laten weten. De 18.300 technici verwierpen de voorstellen voor een nieuwe driejarige arbeidsovereenkomst waarin onder meer een bonus van maximaal 9000 dollar en maximaal vijftien dagen extra salaris waren opgenomen. De vakbond International Association of Machinists and Aerospace Workers vindt dat Boeing een beter bod op tafel moet leggen. De bond denkt aan betere pensioenvoorzieningen, een grotere banengarantie en lagere ziektekosten. Boeing kan zich dat veroorloven omdat er meer en meer orders voor vliegtuigen binnenkomen, aldus de bond. Het is voor het eerst in tien jaar dat er bij Boeing wordt gestaakt. In 1995 lag het werk 69 dagen stil. De staking die nu is uitgebroken, dreigde al enige tijd. Eind augustus verklaarde Boeing-directeur Allan Mulally dat een staking vernietigend zou zijn. Een staking schaadt Boeing en zijn klanten gedurende vele jaren. "Onze klanten hebben duidelijk gemaakt dat ze kunnen kiezen uit veschillende vliegtuigproducenten."

Het Amerikaanse film- en televisieconcern Warner Bros. heeft de rechten voor merchandising voor het Europese Kampioenschap (EK) voetbal in 2008 in Oostenrijk en Zwitserland verworven. Daarover heeft het bedrijf met de Europese voetbalbond UEFA een overeenkomst bereikt. Over de prijs hebben de twee partijen zich niet uitgelaten. Tot het pakket behoren ook het EK voetbal voor vrouwen in 2009 en de EK's voetbal voor nationale elftallen tot 21 jaar. Bij merchandising gaat het om de verkoop van supportersartikelen als shirts, drinkbekers en sjaals. Het is de laatste jaren uitgegroeid tot één van de belangrijkste inkomstenbronnen in het voetbal.

De zesentwintig lidstaten van het in Parijs gevestigde International Energy Agency (IEA) hebben vrijdag besloten een deel van hun strategische oliereserves aan te boren om de invloed van de orkaan Katrina op de olieprijzen te beperken.
Dat heeft de directie van het IEA bekendgemaakt. Voor een periode van dertig dagen zullen de IEA-lidstaten dagelijks twee miljoen vaten olie per hun reserves op de markt brengen. De Verenigde Staten zullen de helft van de op de markt te brengen voorraden voor hun rekening nemen, om extreme schommelingen van de toch al hoge olieprijs te voorkomen. Maar ook verscheidene Europese landen doen mee met het plan. Katrina heeft een groot aantal boortorens in de olierijke Golf van Mexico verwoest of beschadigd, waardoor de olieproductie daar vrijwel stil is komen te liggen. Na de aankondiging van het IEA daalde de olieprijs met twee dollar.

De chaotische en trage hulpverlening aan de slachtoffers van de orkaan Katrina zorgt in toenemende mate voor bitterheid en woede onder Afro-Amerikaanse leiders in de Verenigde Staten. De Amerikaanse autoriteiten ontkrachten op hun beurt de groeiende kritiek. Predikant Calvin O. Butts III van de Baptistische Kerk in Harlem legde in de vrijdageditie van The New York Times een verband tussen de gebrekkige hulpverlening en de achtergrond van de meeste slachtoffers van Katrina. "Ik denk dat het veel te maken heeft met ras en klasse," aldus Butts. "De meeste getroffen mensen zijn arme mensen. Arme, zwarte mensen." New Orleans is wat dat betreft illustratief. Ongeveerde tweederde van de inwoners van de stad is zwart. In Lower Ninth Ward, een van de wijken die het zwaarst is getroffen door het natuurgeweld, is 98 procent van de bevolking zwart. Andere zwarte bestuurders en geestelijken vergeleken de situatie in de armere gebieden langs de Amerikaanse Golfkust met de toestand in ontwikkelingslanden. Juist wanneer natuurrampen zich aandienen, komt overduidelijk aan het licht dat te weinig aandacht is besteed aan de ontwikkeling van achterstandsgebieden.

Geen enkele stad zou de catastrofe die orkaan Katrina heeft veroorzaakt, soepeltjes kunnen afhandelen. Maar dat Louisiana en New Orleans werden getroffen is extra tragisch, stelt hoogleraar Adam Fairclough. "Stad en staat zijn berucht om hun corruptie en inefficiënt bestuur." Radeloze politici en politieagenten die er in sommige wijken van het wetteloze New Orleans massaal het bijltje bij neergooien - het is volgens de Leidse professor Amerikaanse geschiedenis tekenend voor de situatie in wat eens de belangrijkse stad was in het zuiden van de Verenigde Staten. "Het verbaast me niet dat de overheid niet snel en doeltreffend hebben kunnen reageren." Sinds de jaren '40 van de vorige eeuw is de eens zo belangrijke metropool in verval. Zelfs binnen de staat Louisiana is New Orleans een achtergestelde plaats, aldus Fairclough, die in de stad heeft gewoond en een boek heeft geschreven over de rassenstrijd in Louisiana. "Het is een democratisch bolwerk in een staat die voor de rest grotendeels republikeinsgezind is. Daarnaast is het een zwarte stad in een merendeels wit Louisiana." Binnen het stads- en staatsbestuur tiert de vriendjespolitiek welig. "Corruptie komt van boven tot onder voor," vertelt Fairclough. De armoede in de staat met zijn vele immigranten is een goede voedingsbodem voor corruptie.