Bahnhof Zoo verliest zijn glorie

Bahnhof Zoo is in Berlijn het centrum van het toerisme. Toeristen uit alle streken van Duitsland en uit het buitenland komen daar met de trein aan, in de onmiddellijke omgeving van de Berlijnse Zoo en de beroemde wandelboulevard Kufürstendam. Maar daar komt - onder groot protest - nu een einde aan.

Bahnhof Zoo is één van de grootste iconen van Berlijn. Lang was het station zelfs de enige verbinding tussen Oost- en West-Berlijn. In de jaren tachtig werd het complex zelfs beroemd voor de drugverslaafde tieners die er rondhingen.

Maar de Bahnhof Zoo bracht vooral 111 jaar lang toeristen en bezoekers uit andere Duitse regio's naar Berlijn. Maar daar komt binnenkort een definitief einde aan. Deutsche Bahn, het private bedrijf dat het Duitse spoorwegnet beheert, heeft vorige maand immers bekend gemaakt dat Bahnhof Zoo volgend jaar uit de reisschema's voor lange verbindingen zal gehaald worden.

Met de realisatie van het nieuwe Hauptbahnhof in de buurt van de Reichstag, de Duitse Kanselarij en het Berlijnse Stadspark, wordt Bahnhof Zoo in het westelijk gedeelte van de stad overbodig. Daardoor wordt het beroemde station gedegradeerd tot een locaal en regionaal knooppunt.

"Voor stadsplanologen en historici is de degradatie van Bahnhof Zoo slechts een volgende stap naar de realisatie van een echte herenigde stad," schrijft de Amerikaanse krant Christian Science Monitor. "Dat beleid is in de Duitse hoofdstad echter nog altijd controversieel. In de gedachten van velen is de Berlijnse Muur er nog steeds en Bahnhof Zoo is daarop geen uitzondering."

Ook winkels en hotels vrezen echter de dag dat het station zijn internationale en nationale allure moet prijsgeven. "Velen zien het station als een rechtstreekse bron van hun levensonderhoud," stipt The Christian Science Monitor aan.

"Onze jobs zijn in gevaar, dat heeft onze werkgever duidelijk gezegd," vertelde Heidi Eberling, werkzaam in een tabakswinkel in het station, aan de krant.

De CSM stelt dat Eberling in Oost-Duitsland opgroeide, maar na de val van de Berlijnse Muur, net zoals zovele andere gewezen Oost-Duitsers, naar het westelijk gedeelte van de stad verhuisde. "Het eerste wat ik wou zien, waren Bahnhof Zoo en de winkelboulevard Kufürstendamm, waar designers zoals Gucci, Bulgari en Prada hun winkels hebben," merkte ze op. "Alle toeristen gaan er naar toe. Dat is het eerste van Berlijn dat ze willen zien."

Inmiddels loopt er een petitie om Deutsche Bahn ertoe te bewegen de beslissing te herroepen en Bahnhof Zoo zijn glorie te laten behouden. Initiatiefneemster Helga Frisch hoopt tegen september een half miljoen handtekeningen verzameld te kunnen hebben.

"West-Berlijn zal worden geïsoleerd," waarschuwde ze. "Sinds de opdeling van de stad is Bahnhof Zoo het enige treinstation in West-Berlijn geweest." DB-woordvoerder Burkhard Ahlert benadrukt echter dat het station niet gesloten wordt. "Bahnhof Zoo ontvangt dagelijks 150.000 reizigers en slechts 20.000 daarvan komen met een lange afstandstrein."

Velen merken echter op dat Berlijn en Bahnhof Zoo in één adem genoemd worden. Het station heeft ook zijn historisch belang. "De bezoekers van de Olympische Spelen in 1936 vingen een eerste glimp op van de stad door de grote ramen van het station," merkt de krant op. "Reizigers uit Parijs en Berlijn passeerden via Bahnhof Zoo op weg naar Stockholm, Warschau of Moskou."

In het begin van de jaren tachtig werd het station synoniem met drugverslaafde tieners, die in de buurt van Bahnhof Zoo rondhingen. Dat leidde tot het beroemde boek 'Wir Kinder vom Bahnhof Zoo', later verfilmd. De Ierse rockgroep U2 bezingt het station zelfs op zijn album 'Achtung Baby' (1991).

In de jaren negentig werd besloten tot een renovatie van het station en stadsplanologen beloofden dat Bahnhof Zoo zijn nationale en internationale rol zou blijven spelen. "De bouw van een nieuw station in de buurt van het hart van de herenigde stad tekende echter het begin van het einde," aldus The Christian Science Monitor.

"Iedere generatie creëert iets nieuws en dat verplicht iets van de oude generatie tot verdwijnen," zegt echter Laurenz Demps, een gewezen professor stadsgeschiedenis aan de Berlijnse Humboldt-universiteit.