Rookprobleem vervangen door gewichtsprobleem?

Zware taksen moeten rokers stimuleren om de sigaret of de sigaar weg te gooien. Specialisten zijn het echter niet eens over het nut van een dergelijke maatregel. Sommigen zeggen dat roken dan gewoon vervangen wordt door overgewicht, maa dat wordt door anderen hardnekkig ontkend.

"Het overgewicht van de Amerikanen is niet alleen een gezondheidsprobleem, het is ook een probleem voor de economie," schrijft Daniel Gross in The New York Times. "Het aantal volwassenen met overgewicht is sinds het begin van de jaren zeventig verdubbeld tot ongeveer dertig procent. Bovendien zouden gewichtsproblemen in 2002 de oorzaak zijn van 112.000 voortijdige overlijdens en voor 75 miljard dollar gezondheidskosten."

Op het gebied van gewichtsproblemen blijken de Verenigde Staten volgens Gross de strijd aan het verliezen te zijn. "Maar dat kan niet gezegd worden van de strijd tegen het roken," benadrukt hij. "Door een agressieve informatiecampagne, strengere wetten en zwaardere belastingen is het aantal rokende Amerikanen van 37 procent in 1970 teruggevallen tot 22,5 procent in
2003."

Verscheidene economisten en gezondheidsspecialisten merken echter op dat de twee trends wel eens met elkaar verbonden zouden kunnen zijn. "Nicotine is een stimulerend middel," benadrukken zij. "Dat betekent dat rokers calorieën sneller verbranden. Bovendien is het een eetlustremmer, wat betekent dat rokers minder eten."

Dat is volgens een aantal onderzoekers de reden waarom de Parijse vrouwen slanker blijven dan hun Amerikaanse seksegenoten, hoewel ook hij zich meer dan te goed doen aan croissants. Economisten stellen dan ook dat hoge
tabakstaksen de consumenten gewoon van de ene slechte levenswijze naar de andere leiden.

Michael Grossman, professor economie aan het Graduate Center van de City University van New York, is van mening dat een prijsverhoging van tien procent de consumptie van sigaretten met vijf procent doet dalen. Maar tegelijkertijd bleek uit zijn onderzoek dat dezelfde prijsverhoging ook het aantal mensen met gewichtsproblemen met twee procent deed toenemen.

Jonathan Gruber, economist aan het Massachusetts Institute of Technology, zegt echter niet te geloven dat het stoppen met roken op lange termijn een invloed heeft op de gewichtsproblematiek. Hij geeft toe dat het ophouden met roken in eerste instantie voor een gewichtstoename zorgt, maar voegt er aan toe dat dat later weer verdwijnt.

Misschien hebben de vaststellingen van Gruber te maken met het feit dat mensen die ophouden met roken, meteen ook beslissen om meer lichaamsbeweging te doen en hun gewicht in het oog te houden. De stelling van Gruber is dan ook een ondersteuning van zware taksen op tabaksproducten, terwijl de conclusies van Grossman laten veronderstellen dat belastingen op termijn geen nuttige invloed hebben op de gezondheidsproblematiek en kosten.