Azoren wil weer wijnland worden

Ooit was de Azoren-wijn heel geliefd aan de Europese koninklijke hofhoudingen. Die glorietijd wil men op de Portugese eilandengroep opnieuw herstellen. Binnen de tien jaar wil men op het Azoren-eiland Pico een rendabele wijnproductie hebben opgebouwd.

"Het labyrint van kleine veldjes bedekken de zachte hellingen van het eiland Pico," verduidelijkt het persbureau AFP. "Portugese kolonisten begonnen de velden in de vijftiende eeuw aan te leggen nadat ze op het onbewoonde eiland waren geland."

Het rotsachtige land bleek van geen nut zijn, maar de boeren slaagden er wel in wijngaarden aan te leggen in de breuken tussen de zwarte rotsen. Daarbij stelden ze vast dat de zwarte rotsen 's nachts de warmte uitstraalden die ze tijdens de dag hadden opgeslagen. Dat versnelde het rijpingsproces van de druiven.

Rond de wijngaarden werden muren van basalt opgebouwd. Sommige daarvan waren twee meter hoog en beschermden de plantages tegen de winden en het zoute zeewater van de Atlantische Oceaan. "Wanneer de van de muren naast elkaar gelegd zouden worden, kan men er twee keer de aarde mee omcirkelen," vertelde een vertegenwoordiger van het Wijnmuseum in Madalena, de hoofdstad van het Azoren-eiland, aan het persbureau.

De plantages werden in eerste instantie ontwikkeld door paters van de Dominikanen en Franciscanen, maar werden al snel door anderen overgenomen. De productie leverde de Verdelho op, een droge desert-wijn.

Op het hoogtepunt van zijn populariteit in het midden van de negentiende eeuw exporteerde het eiland jaarlijks 150.000 hectoliter wijn, die vooral populair was bij het Russisch hof en andere Europese koninklijke hoven.

Maar de phylloxera-epidemie die op het einde van de negentiende eeuw in heel Europa wijngaarden vernietigde en de ontvolking van het platteland zorgde ervoor dat de productie van de wijn drastisch daalde.

De ongebruikte percelen bleven echter, samen met de rood-getinte basalten woningen en de wijnkelders waar de landeigenaars de wijn produceerden. Vorig jaar voegde de Unesco een groot gedeelte van de antieke wijngaarden toe aan zijn Werelderfgoed, daarmee inspelend op de pogingen van de locale overheid die zijn toeristisch potentieel te gelde wil maken.

Nu wil men proberen om de wijnproductie terug op gang te brengen op een oppervlakte van 3.000 hectaren, waarvan ongeveer 90 procent er ongebruikt bij ligt. "We willen van dit gebied opnieuw een productie-zone maken," benadrukte architect Nuno Ribeiro Lopes, drijvende kracht achter de erkenning van het gebied als Werelderfgoed. "Daarmee willen we een economische ondersteuning geven aan de ontwikkeling en bescherming van het landschap."

De overheid wil vermijden dat landeigenaars de stenen muren zouden slopen om grotere panden te maken, zodat ze het terrein mechanisch zouden kunnen bewerken. Daarom wordt de hogere kost van de manuele arbeid op de kleinere percelen gesubsidieerd.

Kandidaten die zich ertoe verbinden om het land gedurende vijftien jaar te bewerken, krijgen van de overheid ook een perceel van 0,8 hectare. Tevens worden subsidies ter beschikking gesteld voor de reconstructie van de woningen en de muren, maar ook voor het opkuisen van het land en het aanplanten van de wijnranken. Deze subsidies kunnen oplopen tot 20.000 euro.

"Zonder mensen heeft dit landschap geen zin," aldus Lopes. "We moeten hen toelaten op het land te leven en het te transformeren, terwijl we tegelijkertijd regels opstellen om de identiteit van het land te bewaren."

Gehoopt wordt dat de wijngaarden binnen de tien jaar rendabel zullen zijn. "Het toerisme, dat pas uit de startblokken aan het komen is, moet dan de overheidssubsidies vervangen," benadrukt AFP nog.