Ziet Greenspan het nog altijd juist?

Alan Greenspan, de voorzitter van Amerikaanse Federal Reserve, wordt in de Verenigde Staten algemeen geprezen voor het feit dat hij tijdens zijn 18-jarig mandaat de inflatie in stand heeft kunnen houden. Maar dat is volgens analisten in belangrijke mate te danken aan tientallen miljoenen werknemers in China, India en Oost-Europa.

Het toevoegen van al die werknemers aan de wereldwijde arbeidsbevolking heeft de concurrentie immers doen stijgen. Dat heeft de lonen, de grootste kost van de werkgevers, in de westerse wereld in bedwang gehouden en dus ook de prijzen. Maar dat heeft ook voor gezorgd dat vele arbeidsplaatsen naar elders zijn verdwenen.

Sinds het begin van deze eeuw zijn er in de Amerikaanse productiesector meer dan drie miljoen jobs - één op zes - verdwenen. "Een groot gedeelte van die jobs komt nooit meer terug," benadrukte Mark Zandi, economist bij consulent Economy.com. Bij de overgebleven jobs is er een grotere druk gekomen op de lonen, aangezien bedrijven dreigden met het overhevelen van nog meer productie naar lage loonlanden.

Na de productiesector volgde echter ook de dienstenindustrie. Door de mogelijkheid om grote hoeveelheden informatie digitaal naar verre bestemmingen te versturen, werden ook high-tech activiteiten, zoals architectuur, computer software, medische dienstverlening en machinebouw naar het buitenland overgeheveld.

"Het is misschien leuk te vieren dat de inflatie onder controle gehouden kon worden," voerde Thea Lee, beleidsdirecteur bij de American Federation of Labor and Congress of Industrial Organizations (AFL-CIO). "Maar het is heel wat minder leuk om dat te vieren met een stagnerende of dalende levensstandaard voor het grootste gedeelte van de bevolking."De enorme aanvoer van goederen heeft de Verenigde Staten opgezadeld met een handelstekort dat een recordhoogte heeft bereikt. Dat moet gefinancierd worden met buitenlandse leningen. In 1987, het jaar dat Greenspan Fed-voorzitter werd, had het land een handelstekort van 160,7 miljard dollar (huidige cijfers). Vorig jaar was dat opgelopen tot 668,1 miljard dollar. Dit jaar wordt nog een hoger bedrag in het vooruitzicht gesteld.

Greenspan is een groot supporter van de vrije handel en stelt dat het huidige tekort langzaam zal afgebouwd worden zonder de Amerikaanse economie te destabiliseren. Andere economisten vrezen echter dat het buitenland plots zal stoppen om Amerikaanse investeringen vast te houden. Dat zou volgens leiden tot een devaluatie van de dollar en de Amerikaanse aandelen.

Het verlies aan tewerkstelling wil Greenspan opvangen door een hogere scholing, zodat er meer werkkrachten zijn voor high-tech activiteiten in plaats van laaggeschoolde jobs, die toch steeds meer naar andere landen verhuizen. Dat zou volgens hem meteen ook een oplossing betekenen voor de steeds groter wordende loonverschillen in de Verenigde Staten.

Uit officiële cijfers blijkt immers dat de top twintig procent van Amerikaanse huisgezinnen 50,1 procent van het totale Amerikaanse inkomen opeisen, terwijl voor de laagste twintig procent amper 3,4 procent is voorzien. Maar sommige analisten zijn er niet zeker van dat de benadering van Greenspan zal werken, aangezien ook high-tech arbeidsplaatsen naar het buitenland worden overgeheveld.