Ghana wil nazaten slaven terug

Ghana heeft nazaten van de weggevoerde slaven opgeroepen om terug te keren naar het land van hun voorvaderen. Het land hoopt dat die afstammelingen de nodige impulsen zouden kunnen zorgen aan de Ghanese economie. Maar de kloof tussen de Ghanezen en de Afro-Amerikanen is volgens sommigen bijzonder groot geworden.

De Ghanese havens waren voor miljoenen Afrikanen het begin van een slavenbestaan op plantages in de Verenigde Staten, Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied. Met Israël als voorbeeld hoopt het land de nazaten van die slaven ervan te kunnen overtuigen om Afrika als hun thuisland te beschouwen en terug te keren om er te investeren, hun kinderen op te voeden en hun oude dag door te brengen.

Naar Afrikaanse normen doet Ghana het opmerkelijk goed, met een stevige economische groei, een stabiele en democratische regering en brede steun van de geïndustrialiseerde wereld. Maar desondanks blijft het een arm land, waar een derde van de bevolking minder dan één dollar per dag verdient, de levensverwachting 59 jaar bedraagt en nutsvoorzieningen zoals elektriciteit en water geregeld schaarstes kennen.

"Desondanks verblijven duizenden Afro-Amerikanen hier een gedeelte van het jaar," vertelde Valerie Papaya Mann, voorzitter van de African-American Association of Ghana, aan The International Herald Tribune. Om nog meer bezoekers aan te trekken, biedt Ghana leden van de diaspora een levenslang inreisvisum aan en worden ook de vereisten voor het staatsburgerschap versoepeld, zodat afstammelingen van slaven een Ghanees paspoort kunnen krijgen.

Ghanese burgers worden aangemoedigd om Afro-Amerikanen te behandelen als verwanten in plaats van als rijke toeristen. "Maar dat lukt moeilijker dan verwacht," stipt de krant aan. "Afro-Amerikanen worden op dezelfde manier benaderd als andere buitenlandse bezoekers en krijgen dan ook de bijnaam obruni, waarmee oorspronkelijk blanke buitenlanders werden bedoeld." De Ghanese regering heeft nu gevraagd om die term te vervangen door akwaaba anyemi (welkom broeder/zuster).

In deze strategie zitten ook de plannen om figuren zoals Martin Luther King of W.E.B. Du Bois te eren. Volgend jaar wil Ghana bovendien een herdenking opzetten voor de 200ste verjaardag van het einde van de Britse transatlantische handel en de 50ste verjaardag van de onafhankelijkheid van het land.

Geschat wordt dat in het gebied tussen 12 en 25 miljoen Afrikanen werden gevangen voor de slavernij. De helft onder hen zou de overtocht naar Amerika niet overleven. Van de 11 miljoen die uiteindelijk overleefden, zouden de meesten een bestemming vinden in Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied. Ongeveer een half miljoen slaven kwam terecht in de Verenigde Staten.

Het was Kwame Nkrumah, de stichter van het land, die Afro-Amerikanen zag als een sleutelelement in de ontwikkeling van Ghana. Hij zag de strijd voor zwarte burgerrechten op andere continenten en de onafhankelijksstrijd in Afrika als twee elementen van dezelfde beweging, waarbij zwarten overal streden om opnieuw hun vrijheid te verwerven. Nkrumah werd in 1966 echter door een staatsgreep aan de kant geschoven en het Pan-Afrikanisme had toen al plaats gemaakt voor nationalisme en de Koude Oorlog.

De krant stelt echter dat vele Afro-Amerikanen van mening zijn dat hun voorvaderen nooit in slavernij terecht zouden zijn kunnen komen zonder medewerking van andere Afrikanen. Anderzijds vinden vele Afrikanen zich niet meer verwant met de Afro-Amerikanen, die ze benijden omdat ze in de Verenigde Staten een beter leven hebben. "Vele Afrikanen streven er dan ook naar om te kunnen emigreren," aldus The Herald. Het voorbije jaar zouden meer Afrikanen naar de Verenigde Staten verhuisd zijn dan tijdens het hoogtepunt van de slavenhandel. Zij kunnen dan ook niet begrijpen waarom Amerikanen naar Ghana zouden willen komen.