Geen extra geld voor heropbouw Irak?

De Verenigde Staten is niet van plan om nog extra budgetten vrij te maken voor de heropbouw van Irak. Dat meldt The Washington Post. Tot nu toe had de Amerikaanse regering voor die heropbouw 18,4 miljard dollar voorzien, maar zou nu van mening zijn dat andere buitenlandse donors en de Iraakse regering hun deel van de inspanningen moeten doen. Het gaat daarbij om tientallen miljarden, alleen om de allernoodzakelijkste nutsvoorzieningen te herstellen.

The Washington Post benadrukt dat nagenoeg de helft van de Amerikaanse investeringen voor de heropbouw van Irak verloren zijn gegaan aan de rebellie, het heropbouwen van het Iraakse rechtssysteem en het onderzoek en het proces van Saddam Hoessein. Ongeveer twintig procent van een budget van de 18,4 miljard dollar is nog beschikbaar, maar de Verenigde Staten lijken geen nieuwe heropbouw-plannen te koesteren.

"De Verenigde Staten hebben nooit de bedoeling gehad om Irak herop te bouwen," stipte brigade-generaal William McCoy, commandant van het Amerikaanse Army Corps of Engineers, in de krant aan. "De steun moest er alleen voor zorgen dat de heropbouw goed van start kon gaan." De heropbouw begon in 2003, maar inmiddels is van de beschikbare gelden tenminste 2,5 miljard dollar gebruikt om nieuwe veiligheidsdiensten te vormen en gevangenissen te bouwen.

Daarnaast gaat 14 tot 22 procent van elk reconstructieproject naar beveiliging tegen aanvallen van rebellen. Sommigen spreken echter over een aandeel van 25 procent. Bovendien werd het aantal manschappen van het Iraakse leger opgevoerd tot ongeveer 100.000, meer dan het dubbele van de oorspronkelijke planning van 40.000 soldaten. Ook wordt er geïnvesteerd in speciale opleidingen rond beveiliging en terreur, terwijl voor rechters gepantserde wagens en veilige woningen werden aangeboden. Brandweerlui moesten voorzien worden van kogelvrije vesten.

Er wordt echter ook op gewezen dat de Verenigde Staten 3.600 Iraakse projecten zullen afgewerkt hebben wanneer het beschikbare budget is uitgeput. Het zou daarbij gaan om 900 scholen, ziekenhuizen en bijna 160 gezondheidscentra, naast de reconstructie van ongeveer 1.200 kilometer autowegen. "Maar het Iraakse verzet doet vele inspanningen teniet," stipt de krant aan. "De olieproductie draait nu op 2 miljard vaten per dag, 600 miljoen minder dan voor de Amerikaanse invasie in maart 2003. De elektriciteit produceert nu 4.000 megawatt, ongeveer 400 megawatt minder dan voor de invasie." Irak heeft minder dan twaalf uur elektriciteit per dag.

In een toespraak van augustus 2003 beloofde de Amerikaanse president George W. Bush nochtans extra hulp aan Irak. Hij stelde daarbij dat Irak de beste infrastructuur uit de regio moest krijgen. Er werd toen gewag gemaakt van 6.000 megawatt elektriciteit per dag, net zoals 2,5 miljoen vaten olie. Die niveau's zouden op enkele maanden tijd gerealiseerd worden. "Dat was echter buiten het Iraakse verzet gerekend," aldus de krant.

De voorbije maand zou voor de heropbouw zelfs de zwaarste zijn sinds met de werken gestart werd, met een recordaantal doden, gewonden en ontvoerden. "Voor elke drie stappen voorwaarts, gaan er we ook één achteruit," benadrukte kolonel Bjarne Iverson, commandant van het Amerikaanse Reconstruction Operation Center. "Sommigen willen niet dat we hier zouden slagen."

De zware investeringen in beveiligingen was in de eerste maanden na de Amerikaanse inval niet voorzien. Oorspronkelijk was er slechts 3,2 miljard dollar voorzien voor de heropbouw van het Iraakse leger en de politiemacht. Maar naarmate het verzet toenam, moest meer geld van de heropbouw gekanaliseerd worden naar veiligheidsvoorzieningen. Ruim één miljard voor elektriciteitsvoorzieningen ging uiteindelijk naar het leger en de politie.

Uiteindelijk zullen de Verenigde Staten 437 miljoen dollar besteed hebben aan de bouw en bemanning van grensforten, 100 miljoen meer dan het bedrag voor wegen, bruggen en openbare gebouwen, scholen inbegrepen. Voor het onderwijs is uiteindelijk 99 miljoen dollar voorzien, terwijl in het communicatienetwerk voor de veiligheidsdiensten 107 miljoen dollar is geïnvesteerd.

Ook werden honderden miljoenen dollars geïnvesteerd in de Iraakse verkiezingen. Bovendien waren er oorspronkelijk vier zwaar beveiligde gevangenissen voorzien, maar uiteindelijk werden tien dergelijke entiteiten gebouwd. Voor het opsporen en onderzoeken van tenminste vijf massagraven werd 128 miljoen dollar geïnvesteerd. "Heel wat Irakezen beweren dan ook nog geen Amerikaanse heropbouw van Irak gezien te hebben," voegt de krant daar aan toe.

Dat heeft volgens woordvoerders van de heropbouw-projecten vooral te maken met sabotage door het Iraakse verzet, waardoor de bevolking niet zou kunnen genieten van een betere elektriciteits- en olieproductie. "De heropbouw van een school of een overheidsgebouw is voor het verzet een uitnodiging om het te bombarderen," stellen ze. "Indien dit jaar zorgt voor een politieke stabiliteit en een afname van het verzet, kan er echter vlug vooruitgang geboekt worden."

De krant voegt er aan toe dat de Amerikaanse regering weliswaar geen nieuwe budgetten voorziet, maar voegt er aan toe dat de Amerikaanse legerleiding in Irak de beschikking heeft over eigen financieringsmogelijkheden, waarmee kleine heropbouw-projecten kunnen worden opgezet. Zo wordt verwacht dat het Amerikaanse Agency for International Development een aantal bouwprojecten zal ondersteunen, zoals ook het geval is in tachtig ander landen.