Indië ziet overal winkelcentra verrijzen

In India rijzen de winkelcentra als paddestoelen uit de grond. Vijf jaar geleden was er in het hele land geen enkel groot shoppingcentrum te vinden, maar over twee jaar zullen er bijna vijfhonderd in gebruik genomen zijn. Het vormt volgens analisten nog eens een voorbeeld van de kloof tussen rijk en arm in deze economische grootmacht in opkomst.

"Vijf jaar geleden vond men in India weliswaar enkele winkelgalerijen, maar van een groot winkelcentrum was er geen sprake," meldt The Sunday Times. "De Indiërs gingen voor hun voeding en huishoudelijke producten winkelen in overbevolkte, vuile en chaotische locale bazaars. Voor meubilair gingen ze naar een timmerman en hun kledij haalden ze bij de kleermaker."

In 2001 verschenen de eerste drie winkelcentra in India. Vandaag zijn er een honderdtal, waarvan meer dan de helft gevestigd zijn in Bombay en New Delhi. Tegen 2007 zouden er daar nog 350 bijkomen. Op dat ogenblik zal Delhi 54 winkelcentra omvatten. "In elke Indische stad worden de levensstijl en het landschap veranderd door deze nieuwe explosie van winkelcentra," stipt de krant aan. "Ze zijn het symbool geworden van het nieuwe India, een groeiend economie met de ambities van een supermarkt."

De Indische middenklasse heeft sinds de onafhankelijkheid in 1947 nog niet kunnen genieten van de consumptiecultuur, maar maakt zich nu op om die schade in te halen. De groeiende economie heeft haar immers grotere bestedingsmogelijkheden gegeven dan ooit voordien. "Voor de economie werd geopend in 1992, had de middenklasse geen plek om te winkelen of zich te ontspannen. In het Indisch model, dat bijna op Sovjet-manier door de staat werd gecontroleerd en waar er vooral tekorten waren, was een consumptiecultuur onmogelijk."

Enkele grote merken - zoals Colgate en Philips - hadden exclusiviteit op de markt. Keuzemogelijkheden waren er niet, maar nu zijn de winkelcentra grote betonnen amusementsparken geworden voor de middenklasse. Daar worden gemeenschapsmogelijkheden gecreëerd waar families kunnen samen komen, eten, zich ontspannen en winkelen. De centra worden overspoeld met medewerkers van call-centers uit de outsourcing-industrie.

De sector vertegenwoordigt nog altijd maar drie procent van de totale omzet van de Indische kleinhandel, maar zou de volgende vijf jaar met telkens bijna honderd procent groeien en in 2010 een omzet halen van 32 miljard dollar. Toch blijft bij velen een echte koopwoede achterwege en blijft het bij kijken. "De Indiërs zijn de meest gewiekste en veeleisende consumenten van de wereld," stipt de krant aan. "Ze willen waar voor hun geld. Ze staan wantrouwig tegenover winkelcentra, want ze denken dat de prijzen er hoger zullen liggen."

Om de consument aan zich te binden proberen winkelcentra extra attracties aan te bieden, met schaatsbanen, skihellingen en carting-circuits. Ook duiken er steeds meer gespecialiseerde winkelcentra op, met onder meer de Wedding Mall en Gold Souk in Gurgaon.

Volgens sociologen bieden de winkelcentra een blik in de Indische psychologie. "Binnen de glitterende winkelcentra, vergeten de welgestelde burgers het andere India van de armoede, slechte wegen en kinderarbeid," stellen ze. "Het is hetzelfde escapisme als de Bollywood-films. Voor de arme Indiërs zijn deze winkelcentra science fiction."