Goudzoekers vergiftigen Amazone

De landen van het Amazonebekken willen de vervuiling door goudzoekers aanpakken. Daarbij wordt getracht om de kleinschalige delvers te overtuigen om minder belastende technieken te gebruiken bij de goudwinning. In het gebied zijn honderdduizenden van die goudzoekers actief.

"Goudzoekers hebben de Amazonerivier en haar vele zijtakken jarenlang vervuild met grote hoeveelheden kwik," stipt het magazine OneWorld aan. "De landen rond het Amazonebekken - Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela - brengen volgende maand een actieplan uit om die vervuiling een halt toe te roepen."

Er wordt een campagne gestart om de kleinschalige goudzoekers
(garimpeiro's) te overtuigen minder schadelijke technieken te gebruiken bij de goudwinning. Sinds 1989 is het in Brazilië trouwens al verboden om met kwik te werken, maar die wet is volgens OneWorld tot nu toe grotendeels dode letter gebleven.

De betrokken landen willen in eerste instantie uitzoeken hoe zwaar de kwikvervuiling is. Ondanks de vele studies die daarover reeds uitgevoerd werden, is er geen globaal overzicht van de schade die is aangericht. Daarna zal gekeken worden hoe de nationale campagnes op elkaar afgestemd kunnen worden.

Goudzoekers gieten kwik op goudhoudende aarde, waarbij de gouddeeltjes met het giftige metaal samenkoeken. Alle waardeloze grond kan vervolgens worden weggespoeld. Het resterende amalgaam wordt verhit, zodat het kwik verdampt en zuiver goud achterblijft. De kwikdampen zijn echter niet alleen gevaarlijk voor de mijnwerkers, maar het metaal belandt ook overal in de omgeving en komt via de rivieren in de voedselketen terecht.

In het Braziliaanse Tapajos-bekken is een gebied van 23.000 vierkante kilometer afgebakend voor kleinschalige goudzoekers. Daar zouden volgens Ivo Lubrina, voorzitter van de Vereniging van Goudzoekers van Tapajos ruim 70.000 delvers actief zijn. In de rivier zou vis zwemmen die 40 keer meer kwik bevat dan veilig wordt geacht. Ook de bodem en de planten langs de rivieren zijn zwaar besmet.

Een aantal wetenschappers wijst er echter op dat de Amazoneregio van nature al kwikrijk is. Reinaldo Peleja, bioloog aan de universiteit van Para, stelt dat de garimpeiro's slechts verantwoordelijk zijn voor drie procent van het kwik dat in het Amazonegebied wordt aangetroffen.
"Ook vis die gevangen wordt op grote afstanden van de delfplaatsen, bevat soms indrukwekkende hoeveelheden kwik," aldus Peleja.