Economie in de media

Spaanse wijnboeren vrezen dat de druivenoogst dit jaar door de aanhoudende droogte tot 40 procent lager uitvalt dan in 2004. Het ministerie van Landbouw is ietwat positiever en voorspelt een terugval van bijna 14 procent in vergelijking tot vorig jaar. Joan Aguado van het Catalaanse wijninstituut liet vrijdag weten dat als er snel veel regen valt, de situatie heel anders kan worden. Aguado stelde dat als dit niet gebeurt, de omvang van de oogst zal tegenvallen. Hij benadrukte dat de kwaliteit van de wijnen ondanks de droogte wel goed zal zijn.

In Rusland zijn vrijdag herdenkingsdiensten gehouden voor de 118 marinemensen van de Koersk. Die stierven vijf jaar geleden nadat de atoomonderzeeër was gezonken. In alle marinebases van het land werden de in de Barentszzee omgekomen collega's herdacht met een minuut stilte. Op marinevaartuigen en onderzeeboten in de havens ging de vlag halfstok. In Moskou en Sint-Petersburg waren er speciale kerkdiensten. In de plaats Koersk, in Midden-Rusland, werd een een monument onthuld voor de bemanning die op 12 augustus 2000 omkwam. Het voor Rusland traumatische incident met de Koersk, destijds het paradepaard van de Russische marine, legde pijnlijk het onvermogen en verval van het Russische leger bloot. Ondanks beloftes vanuit Moskou zijn de veiligheidsvoorzieningen op de Russische oorlogsschepen en onderzeeboten vaak nog steeds onvoldoende. De Koersk zonk in de ijzige Barentszzee na de explosie van een torpedo aan boord. Het duurde dagen voordat de Russische marine het nieuws naar buiten bracht en een reddingsoperatie op touw had gezet. Alle mensen aan boord waren toen al gestorven. In 2001 werd het wrak van de Koersk succesvol gelicht door het bergingsbedrijf Smit Internationale en hijs- en transportbedrijf Mammoet.

De Amerikaanse president George Bush weigert het gebruik van geweld tegen Iran wegens de hervatting van nucleaire activiteiten van dat land uit te sluiten. Hij zei dat in een interview met de Israëlische televisie, dat vrijdag is uitgezonden. Toen hem werd gevraagd of het gebruik van geweld een alternatief was voor haperende diplomatieke inspanningen, zei Bush dat alle opties op tafel liggen. "Het gebruik van geweld is de laatste optie voor elke president. U weet dat we in het recente verleden geweld hebben gebruikt om ons land veilig te stellen," zei hij in een duidelijke verwijzing naar Irak. Dat vielen de Verenigde Staten in maart 2003 binnen. "Ik was daartoe bereid als een laatste redmiddel om het land veilig te stellen en mensen de kans te geven in een vrije maatschappij te leven."

De belastingdienst in Venezuela heeft beslag laten leggen op bezittingen van Royal Dutch Shell ter waarde van 280 miljard bolivar (105 miljoen euro). Dat is het bedrag dat het concern schuldig zou zijn aan achterstallige belastingen over de jaren 2001-2004. Ook andere oliemaatschappijen die in Venezuela werken, hebben claims gekregen. De belastingdienst heeft donderdag het kantoor van Shell in de stad Maracaibo voor twee dagen laten sluiten. Het Nederlands-Britse concern is in beroep gegaan tegen de claim. Een woordvoerder van Shell liet vrijdag weten dat de affaire minimale gevolgen heeft voor de olieproductie van het bedrijf in Venezuela.

Pyromanen in Rome hebben sinds juli meer dan tweehonderd voertuigen in brand gestoken, waardoor de Italiaanse hoofdstad op sommige plekken veel weg heeft van een oorlogsgebied. Zo gingen deze maand tijdens een broeierige zomernacht 43 scooters en zeventien auto's in vlammen op. De brandstichtingen gebeuren altijd 's nachts. Meestal bereiken de vlammen de benzinetank van geparkeerde voertuigen, waardoor deze ontploffen. Vooralsnog zorgden deze ontploffingen slechts voor lichte schade aan omringende gebouwen. De politie vreest echter dat er binnenkort slachtoffers gaan vallen. Wie de daders zijn, is nog niet duidelijk. Volgens de politie gaat het waarschijnlijk niet om georganiseerde criminelen, maar om zieke geesten, na-apers of kinderen die de brandstichting zien als een leuk zomerspelletje. Op grond van een tip werd deze week een 26-jarige man gearresteerd, die ten minste twee auto's in een buitenwijk van Rome in brand zou hebben gestoken.

De Israëlische premier Sharon is niet van plan de kolonisten uit de Gazastrook om excuus te vragen voor het feit dat zij hun huizen moeten verlaten. Hij zei dat in een interview met de krant Yedioth Ahronoth van vrijdag. "Er is geen sprake van dat ik hen om vergiffenis zal vragen, maar ik deel in hun verdriet," aldus de premier. Sharon deed zijn uitspraak nadat president Katsav had gezegd dat de staat de kolonisten verontschuldigingen moet aanbieden omdat die ooit naar de Gazastrook zijn verhuisd naar aanleiding van regeringsbesluiten. Sharon zei dat hij maandagavond, aan de vooravond van de ontruiming, een toespraak zal houden op de radio. De Israëlische radio meldde vrijdag dat de regering de ontruiming van de 21 nederzettingen in de Gazastrook op 4 september af wil hebben. De ontruiming begint woensdag. De radicale Palestijnse Hamasbeweging zal zijn wapens niet inleveren na de ontruiming van de Gazastrook. Dat heeft de leider van Hamas in de Gazastrook, Mahmoud al-Zahar, vrijdag gezegd. "Dit leger gaat door met het verdedigen van ons land zolang er nog maar een centimeter van Palestina bezet blijft.'' Eerder deze week had de Palestijnse president Abbas alle gewapende groeperingen opgeroepen een eind te maken aan de raketaanvallen op Israël.

Op Cape Canaveral in Florida is vrijdag een raket met daarop de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) met succes gelanceerd. De MRO is een onbemensde onderzoeksmissie naar de Rode Planeet. De vlucht was deze week twee keer uitgesteld. De 6,5 meter hoge MRO gaat vanuit een baan om Mars onder meer uitzoeken of er lang genoeg water op de planeet is geweest om leven mogelijk te maken. Het ruimteschip moet er in maart 2006 aankomen. De lancering was uitgesteld nadat ingenieurs op een technisch probleem waren gestuit met de Atlas V-draagraket. Volgens NASA zat er een fout in de navigatieapparatuur van een andere Atlas V-raket. Zij wilden zeker weten dat het probleem zich niet voordoet in het exemplaar dat de MRO buiten de dampkring brengt. Later waren er problemen met een brandstofsensor.

Een Maleisische zakenman heeft een drie maanden oud tijgertje gered uit de kookpot van een Chinees restaurant in de hoofdstad Kuala Lumpur. De kok van het restaurant stond op het punt het dier te slachten en te verwerken in gerechten. Dat vertelde S.H. Foo aan de krant The Star van vrijdag. Foo zei dat hij van vrienden had gehoord dat het dier in de staat Pahang was gevangen en dat het naar het restaurant was gestuurd. "Ik was geschokt te horen dat zo'n prachtig dier als een tijger zou kunnen eindigen als niets meer dan een maaltijd. Het dier moet ten minste de kans krijgen om te leven en op te groeien in een natuurpark of een dierentuin, zeker omdat de diersoort bedreigd wordt.'' Hij betaalde het restaurant een bedrag dat hij niet wilde noemen en kreeg het tijgertje mee. Hij droeg het dier over aan de dierenbescherming. Deskundigen daar zeiden dat het diertje was uitgedroogd en besmet met parasieten. Na herstel krijgt het tijgertje onderdak in een centrum voor wilde dieren.

De hoge olieprijs kost België dit jaar 3 miljard euro of 1% groei. Dat is geld dat volledig uit de economie verdwijnt en naar de olie exporterende landen vloeit. Dat zegt Ivan Van de Cloot, econoom bij ING. Van de Cloot berekende dat een olieprijs van 60 dollar per vat de consumenten 170 euro meer aan extra verwarmings- en energieprijzen kost en 100 euro aan benzinekosten voor het wagengebruik. "Dat is 270 euro die de Belg niet kan consumeren en die ook niet op een of andere manier terugvloeit naar onze economie," zegt Van de Cloot. In totaal maakt dat 3 miljard euro toegevoegde waarde of 1% groei die uit België verdwijnt.

Nederland beschikt vanaf zondag over een rijdende geldautomaat. Rabobank heeft samen met geldtransporteur Brinks een geldautomaat geplaatst in een waardentransportwagen, waardoor mensen geld kunnen pinnen bij grote evenementen zoals beurzen en popconcerten. Volgens de bank is het de eerste rijdende geldautomaat in Europa en misschien wel van de wereld. Dat heeft Rabobank, die ook in België actief is met de internetbank Rabobank.be, vrijdag bekendgemaakt. Mobiele geldautomaten bestaan al langer, maar deze zijn meestal geplaatst in een container en de installatie ervan kan lang duren. Het eerste evenement waar de rijdende automaat wordt ingezet, is het hockeytoernooi Rabo Trophy in Amstelveen komend weekend. De geldautomaat werkt net zoals elke andere automaat en er zijn geen extra kosten aan verbonden, aldus Rabobank. Volgens de zegsman voldoet de wagen aan de hoogste veiligheidseisen.

Na vijf dagen staking is vrijdag het werk hervat in de Zuid-Afrikaanse goudmijnen. De zowat 100.000 mijnwerkers stemden uiteindelijk in met het voorstel tot hoger loon van de werkgevers. Het was de eerste staking in de Zuid-Afrikaanse goudmijnen in achttien jaar en kostte de sector zowat 260 miljoen rand (33 miljoen euro) of 40.000 ons goud per dag. Een woordvoerder van de vakbonden verklaarde dat de meerderheid van de werknemers tevreden is en dat er de komende twee jaar geen grote problemen in de goudindustrie zullen zijn. De bonden en goudmaatschappijen - waaronder AngloGold Ashanti, de tweede grootste goudproducent ter wereld - kwamen een loonakkoord voor de komende twee jaar overeen. Er komt onder meer een loonsverhoging van zes tot zeven procent. Zuid-Afrika is 's werelds grootste goudproducent.

Als het huidige economische en landbouwbeleid aanhoudt, zal het aantal ondervoede kinderen (jonger dan vijf jaar) in Afrika stijgen tot 38,3 miljoen in 2025, tegenover 32,7 miljoen in 1997. Dit schrijft een groep experten in een pas gepubliceerd rapport. Zij pleiten voor meer investeringen, meer opleiding en echte liberalisering van de wereldhandel. Afrika onder de Sahara is het enige gebied in de wereld waar de voedselonveiligheid de laatste decennia is gestegen. Sinds 1970 schommelde het aantal ondervoede Afrikanen rond 33 tot 35 procent. Door de bevolkingsgroei betekende dit een stijging van 88 miljoen hongerigen in 1970 tot meer dan 200 miljoen rond de eeuwwisseling. Experten van het Ifpri (International Food Policy Research Institute) in Washington schreven het rapport "Long-Term prospects for Africa's Agricultural Development and Food Security". Het is terug te vinden op de gespecialiseerde VN-website ReliefWeb.

Er bestaat een sterke band tussen kanker in de kindertijd en het effect van uitlaatgassen op zwangere vrouwen en baby's. Dat blijkt donderdag uit een Britse studie. Koolstofmonoxide en 1,3 butadieen, gassen die voorkomen in de uitstoot van wagens (vooral dieselwagens), zijn volgens de studie de belangrijkste schuldigen. Zo staat te lezen in de Britse Journal of Epidemiology and Community Health. "Het meest opvallende resultaat is de uitzonderlijke concentratie van kankers in de zones in de directe omgeving (300 meter) van auto- of busstations," zo benadrukt het team van onderzoeker George Knox van de universiteit van Birmingham. Blootgesteld worden aan een van de twee gassen en wonen op minder dan vijfhonderd meter van een busstation, verhoogt de kans dat een kind overlijdt aan kanker met een factor 12. Knox voerde al verscheidene studies uit naar 22.500 Britse kinderen die tussen 1953 en 1980 zijn overleden aan kanker of leukemie, en slaagde erin de adressen van meer dan 12.000 van hen, geboren na 1954, terug te vinden. Zij vormden de basis voor het onderzoek.

Met vogelgriep besmette trekvogels uit Siberië vormen praktisch geen gevaar voor scharrelkippen. Dat hebben deskundigen van de Europese Commissie vrijdag gezegd. Ze voegden er aan toe dat een onmiddellijke ophokplicht overbodig is. Europese deskundigen noemen het risico van trekvogels zo goed als niet bestaand voor de Europese Unie. Er is volgens hen immers geen trek van en naar Siberië uit de Europese Unie. De Europese Commissie heeft EU-landen maandag wel gevraagd om de import van veren en levende vogels uit Rusland en Kazachstan te verbieden. Levende vogels zijn de grootste besmettingsbron van vogelpest.