Een eeuw voor de superrijken?

De 21ste eeuw wordt het tijdperk van de superrijke individuen. Dat stelt Luke Johnson, voorzitter van het mediabedrijf Channel 4 en Risk Capital Partners. Volgens hem leidt een combinatie van factoren ervoor dat de rijkdom van de wereld in handen terecht komt van de superrijken en zullen zij hun bezittingen nog steeds verder uitbreiden en zich dus een steeds groter deel van de taart toeëigenen.

"Van de jaren vijftig tot de jaren tachtig werd de rijkdom vooral gecreëerd en beheerd door instituten," schrijft Johnson in de Britse krant The Telegraph. "Grote bedrijven, regeringen en pensioenfondsen bezaten een steeds groter gedeelte van de rijkdommen van de wereld. Maar die trend veranderde met de val van het Ijzeren Gordijn en de privatisering van staadsbedrijven over de hele wereld."

De liberalisatie van Rusland en de vroegere landen van het Oostblok heeft volgens Johnson enorme rijkdommen in handen gespeeld van een kleine groep welstellenden. "Het einde van de wapenwedloop heeft het mogelijk gemaakt dat er grotere kapitalen ter beschikking kwamen voor zakelijke doeleinden," voert hij aan. "Tegelijkertijd is een enorme groei van de vraag naar olie en andere basisproducten vooral de superrijken in het Midden-Oosten en Rusland ten goede gekomen." Eenzelfde concentratie van rijkdom is ook doorgevoerd in Azië en vooral in China, waar het oude systeem volgens Johnson aan het afbreken is.

Johnson wijst erop dat deze politieke ontwikkelingen gepaard gingen met een tijdperk van lage intrestvoeten, snelle technologische veranderingen en een intense concurrentie in het westen. "Dat was nadelig voor bestaande organisaties," benadrukt hij. "Zij worden geconfronteerd met een pijnlijke erfenis van grote pensioenregelingen. Anderen kunnen niet meer concurreren met de goedkope concurrentie van China en India. Anderen worden ondergraven door het internet of hebben te lijden onder vijandige overheidsbepalingen. Meestal wordt hun marktdominantie bedreigd door stagnerende omzetten, stijgende vaste kosten en kleinere winstmarges."

Een aantal nieuwe bedrijven - zoals EasyJet, Google, Amazon en Virgin - hebben de marktleiders van hun posities verdreven. "Goedkope schulden hebben een explosie hebben geleid tot vele financiële overeenkomsten op de private markt, waarbij honderden multimiljonairs werden gecreëerd," stipt Johnson aan. "Bovendien zorgen over-regulatie en aantijgingen van inhaligheid dat het talent uit de openbare markten verdwijnt."

Bovendien heeft het einde van de inflatie er volgens hem voor gezorgd dat ook de prijsstijgingen zijn weggevallen. "Maar die vormdem de drijfkracht van de oude economie," benadrukt hij. "Veel grote bedrijven hebben ook niet voldoende verbeelding of moed om in nieuwe projecten te investeren. Dikwijls gebruiken ze hun cash om aandelen terug te kopen, waardoor ze weer inkrimpen."

"De gemakkelijke bereikbaarheid van de financiële markt biedt mogelijkheden voor durvende ondernemers om de bestaande zakelijke structuren aan te vallen," stelt Johnson nog. "Volgens het World Health Report zijn er nu 8,3 miljoen rijken. Datt is een groei met 8 procent op één jaar tijd. Zij bezitten samen ongveer 31 triljoen dollar en controleren ongeveer 70 procent van de wereldwijde eigendom. De inflatie van de eigendom heeft de inflatie van het loon voorbijgestoken, waardoor de superrijken hun rijkdom nog sneller kunnen aanvullen dan de middenklasse."