RFID de echte Big Brother?

Veel wordt verwacht van RFID-toepassingen, die onder meer het traject van goederen perfect kunnen volgen en inventarisaties tot een eenvoudige klus maken. Maar een aantal analisten zien er ook gevaren in, want de technologie laat volgens hen bijvoorbeeld ook de gewoonten van de consument en het publiek perfect controleren.

"RFID-trackers op bierblikjes kunnen zonder veel moeite bepaalde drinkgewoontes van de consumenten nagaan en gelijkaardige toepassingen in kleding kunnen de gangen van hun dragers nagaan," schrijft Hiawatha Bray in The Boston Globe. "Dit lijkt paranoïde, maar de praktische toepassingen zijn er."

Daarbij verwijst Bray naar IBM, dat in 2001 al een patent aanvroeg voor een toepassing om mensen te volgen op hun tocht door onder meer winkelcentra, luchthavens, trein- en busstations, sportterreinen, theaters en musea. "IBM stelt niet echt zo ver te willen gaan, maar dat patenten zo ruim mogelijk worden omschreven," aldus de auteur. "Desondanks heeft iemand bij IBM een heel angstwekkende verbeelding."

Bray voegt er aan toe dat nog talloze andere bedrijven met plannen rondlopen om overal waar ze kunnen dergelijke controle-chips te plaatsen, tot zelfs in het menselijk lichaam. Dat blijkt uit een onderzoek van Harvard-studente Katherine Albrecht en bankcontroleur Liz McIntyre, wat leidde tot het boek 'Spychips'.

"Het is shockerend dat deze bedrijven de voorbije drie jaar met klem ontkend hebben dat ze zich aan dergelijke praktijken zouden wagen," stipt Albrecht aan. Maar de praktijk heeft volgens haar anders uitgewezen. Zo zou de Amerikaanse telefoonmaatschappij BellSouth een patent aangevraagd hebben om vuilniszakken te controleren met RFID-technologie, zodat men de koopgewoontes van individuele consumenten zou kunnen controleren.

Verder zou de Amerikaanse regering volgens Albrecht RFID-technologie willen toepassen in auto's. Daardoor zou de politie ieder invididu heel gemakkelijk kunnen volgen door goedkope RFID-lezers te plaatsen op belangrijke kruispunten. Een Californische fabrikant van kinderkledij wil chips plaatsen in textiel, wat zou kunnen helpen in de strijd tegen ontvoeringen van kinderen.

Maar daar blijft het volgens Albrecht niet bij. "Al vlug zal er gevraagd worden ook andere chips in huis te installeren," meent ze. "Een toepassing in het geneesmiddelenkastje zal de bewoner verwittigen wanneer hij nieuwe medicatie moet kopen. Maar wie belet dat die informatie meteen ook naar elders doorgestuurd wordt, zodat hij meteen ook bestookt wordt met allerlei farmaceutische reclame?"

Er zijn volgens Albrecht tal van gelijkaardige RFID-toepassingen die op zichzelf wel aantrekkelijk en interessant zijn, maar die de weg open zetten voor ongewenste reclame, overheidscontrole en hackers. Bij EPC Global, dat in de Verenigde Staten de technische normen bepaalt voor RFID-systemen, stelt men echter dat er een ethische code gehanteerd wordt waarbij verplicht wordt dat de consument op de hoogte gebracht wordt van de aanwezigheid van RFID-chips en hij ook het recht heeft de chips te deactiveren.

EPC Global stelt echter geen voorstander te zijn van een afgelijnde wetgeving terzake. Dat zou volgens het bedrijf de jonge industrie weer jaren achteruit zetten. "Maar misschien moet dat toch eens goed overwogen worden," stipt Bray aan. "Vele individuele toepassingen lijken bijzonder logisch, maar wat gebeurt er wanneer die allemaal worden toegepast zonder overzicht of beperkingen? Dan ligt ons hele persoonlijke leven open en bloot."