Dorp in de greep van kanker

Vervuiling is voor de Chinese economie misschien wel het belangrijkste probleem. Men probeert wel vorderingen te boeken, maar het lijkt wel dweilen met de kraan open. Het ene milieuschandaal volgt er het andere op. Eén daarvan vormt ongetwijveld de Huai, een rivier die 300 miljoen mensen van water moet voorzien, maar wellicht de meest vervuilde stroom is van China.

"De bewoners van het Chinese dorp Huangmenying zijn arm, zelfs naar Chinese normen," stipt het persbureau Reuters aan. "Maar toch verkiezen ze steeds meer om flessenwater te kopen dan te putten uit de locale bronnen. In het dorp zegt men immers dat het drinken van het bronwater kankerverwekkend is."

Het dorp in de provincie Henan, amper 2.500 inwoners rijk, wordt volgens het persbureau geconfronteerd met een abnormaal hoog aantal kankerpatiënten. "Huangmenying onttrekt zijn water uit de Huai, wellicht de meest vervuilde rivier van China," stipt het persbureau aan. Sinds 1990 zouden in het dorp 118 mensen aan kanker gestorven zijn.

De plaatselijke milieu-activist Huo Daishan stelt dat de doden direct in verband kunnen gebracht worden met de gigantische vervuiling van de Huai en haar zijrivier, de Shaying. Die zou vervuild zijn door leerlooierijen, papierfabrieken en een aantal andere bedrijven. "Maar die genieten allemaal de bescherming van locale ambtenaren," vertelde Daishan aan het persbureau. "Ambtenaren en bedrijven hebben nu gemeenschappelijke belangen en het is de voorbije jaren dan ook veel moeilijker geworden dan vroeger om de problemen aan te pakken." Het persbureau stelt trouwens dat locaal protectionisme en industriële pollutie in China duidelijk geen afzonderlijke problemen zijn.

Negentig procent van de Chinese rivieren die door bevolkte centra stromen, zouden zwaar vervuild zijn. In totaal zouden 300 miljoen Chinezen geen toegang hebben tot zuiver water. "De regering weet dat er een zwaar probleem is en heeft een campagne opgezet om de bevolking zuiver water te bezorgen," aldus Reuters. "Maar indien de inpanningen om het probleem van de Huai aan te pakken, als voorbeeld moeten dienen, is er nog een lange weg te gaan."

De voorbije lente nog werd 60 miljard yuan geïnvesteerd in saneringsoperaties van de Huai, die zorgt voor de watervoorraad van één zesde van de Chinese bevolking. De investeringen lijken volgens Reuters echter weinig te kunnen doen aan de vervuiling. "Onder druk van de overheid is de kwaliteit van het water licht verbeterd," aldus Daishan. "Maar op andere ogenblikken blijft het even smerig als anders."

Tests hebben volgens Reuters inderdaad uitgewezen dat het water van de Huai gevaarlijke hoeveelheden metalen, ammoniak en olie bevat. "Maar het is ook de schuld van de milieuwetgeving," merkt Daishan op. "De leerlooierijen en andere bedrijven die de rivier hebben vernield, hebben van de overheid de toelating gekregen zich hier te vestigen nadat ze in andere landen waren geweerd omwille van de vervuiling die ze veroorzaakten."

De meeste bedrijven weigeren volgens Daishan ook hun verantwoordelijkheid te nemen. "Ze vertikken het om hun afval op te ruimen en ze storten alle vuiligheid gewoon in het rivierwater. "Elders in China werden dergelijke bedrijven en de betrokken ambtenaren al geconfronteerd met opstanden en de volkswoede van locale bewoners. "Maar in Huangmenying is dat niet het geval. Men sterft er of men vlucht naar veiliger oorden. Straten met dichtgetimmerde huizen - één pad kreeg de naam Kankerstraat - tonen dat meer dan voldoende aan."