Oosteuropese steden gek van winkelcentra

In Oost-Europa worden in het centrum van steden steeds meer shopping-centra geopend. De sector heeft er volgens analisten dan ook gouden tijden voor de boeg, want de klanten zoeken steeds meer kwaliteit en winkelplezier. Voor de locale winkeliers luidt echter de alarmbel, want die shopping-centra trekken vooral internationale spelers aan.

Zo zal in 2007 in het belangrijkste winkelgebied van Danzig de 'Galeria Baltycka' geopend met tweehonderd winkels voor kledij, sportartikelen, elektronica en levensmiddelen. "Dat wordt een attractie zoals de meeste Midden- en Oost-Europese landen, op uitzondering van de grote metropolen, nog niet kennen," schrijft de Duitse krant Die Welt.

"Vraag is er genoeg," benadrukte Friedrich Heinemann van het Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung (ZEW) in het Duitse Mannheim. "De behoeftes van de Oosteuropese gezinnen zijn nog lang niet bevredigd, vooral op het gebied van consumptiegoederen met een lange levensduur."

Kort na de ineenstorting van de Sovjet-Unie probeerden grote westerse winkelketens zich al in de voormalige Oostblok-landen te vestigen. "In het begin ging het om de bevrediging van de basisbehoeften," stipt Die Welt aan. "Aan de stadsranden verschenen hypermarkten die tot 60.000 artikels aanboden aan goedkope prijzen."

Dat betekende een keuzemogelijkheid die de Oost-Europeanen niet gewoon waren en het concept bleek dan ook een schot in de roos. In Polen zou de winkelketen Metro ondertussen zelfs de grootste buitenlandse onderneming zijn en kent er een jaarlijkse groeit van ongeveer twintig procent.

In Tsjechië doet één derde van de bevolking zijn dagelijkse inkopen in de SB-hypermarkten aan de rand van de steden. De dekking van het grondgebied is er zelfs hoger dan in Duitsland. Maar stilaan begint de markt gesatureerd te geraken en de ketens zijn er dan ook met een prijzenslag begonnen.

Dergelijke evolutie zou volgens de krant wel eens de doodsteek kunnen betekenen voor de kleinhandelaars uit de binnensteden. "Wanneer zij hun deuren sluiten, begint echter meteen ook de verloedering van de binnenstad," benadrukt Die Welt.

Met het project 'Vital Cities' wil de Europese Unie de Oost-Europese steden tonen hoe de kleinhandel in de stadscentra opnieuw zou kunnen heropleven. "Daarbij is het duidelijk dat de binnenstad iets moet bieden waarvoor de hypermarkt niet kan zorgen," aldus de krant. "Alleen dan is er hoop."

Voor Danzig is de Galeria Baltycka een project dat die hoop moet dragen. "Met hun groeiend inkomen willen de Oost-Europeanen meer dan alleen maar de louter essentiële goederen," meent Die Welt. "Ze willen winkelplezier en hoogwaardige producten, winkels die op korte afstand van elkaar liggen en restaurants in de buurt."

'Galeria Balycka' is een project van het bureau ECE Projektmanagement, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van winkelcentra in de binnensteden. Op dit ogenblik werkt het bedrijf aan tachtig Europese winkelcentra. ECE-topman Alexander Otto ziet in Midden- en Oost-Europa dan ook enorme expansiemogelijken voor kwaliteitsgerichte projecten.

Buitenlandse investeerders zijn volgens de krant duidelijk geïnteresseerd in dergelijke initiatieven. Maar ook de buitenlandse merken - zoals C&A of P&C - spelen een belangrijke rol. Ook zij zien muziek in de Oost-Europese markt, waardoor de winkelcentra ontoegankelijk worden voor de locale handelaars. Die zien zich in hun directe omgeving plots geconfronteerd met de concurrentie van internationale spelers.