De bittere vijanden van Herzogenaurauch

Het Duitse stadje Herzogenaurauch wordt beheerst door twee wereldbekende merken, beide actief in dezelfde branche en regelrechte aartsvijanden. De bedrijven in kwestie zijn Adidas en Puma en gaan terug tot hun gezamenlijke voorouders, de broers Rudolf en Adolf Dassler. Die opmerkelijke familievete is het onderwerp van 'Three Stripes versus Puma', het boek van de Duitse journaliste Barbare Smit.

Vijf jaar lang besteedde Smit aan haar onderzoek rond de figuren van Rudolf en Adolf Dassler, de broers die in de jaren twintig in het washoek van de ouderlijke woonst in Herzogenaurauch begonnen met het vervaardigen van sportschoenen. In haar boek behandelt de journaliste de opgang van de twee broers, hun samenwerking met de Nazi's, hun bittere scheiding na de tweede wereldoorlog en hun giftige concurrentie, die leidde tot de creatie van twee industriegiganten.

"Vanuit hun bittere rivaliteit, leidden de twee vijandige broers hun bedrijven naar de top van de wereld," aldus Smit. "Muhammad Ali, Franz Beckenbauer en Zinedine Zidane werden legendes voor de drie strepen van Adidas, terwijl voetbalgod Pele en tennisser Boris Becker het gezicht van Puma werden."

Rudolf en Adi Dassler beseften volgens Smit al heel snel welke impact gouden medailles konden hebben op hun verkopen. "Adi Dassler slaagde er in 1936 in om de Amerikaanse sprinter Jesse Owens te overtuigen op de Olympische Spelen van Berlijn Dassler-schoenen te dragen," merkt ze op. "Met die schoenen behaalde Owens vier gouden medailles."

Het succes van Owens vestigde de reputatie van de Dassler-schoenen. Vanuit de hele wereld kwamen bestellingen van sportlui. Voor het begin van de tweede wereldoorlog verkochten de broers 200.000 paar schoenen per jaar. "De oorlog bracht echter een verwijdering tussen de twee broers," merkt Smit echter op. "Beiden waren lid van de Nazi-partij, maar vooral Rudolf was een toegewijd volgeling van Hitler."

De definitieve split was volgens Smit wellicht grotendeels te wijten aan een bombardement van de geallieerden op Herzogenaurauch in 1943. Adolf en zijn echtgenote bevonden zich in een schuilkelder, toen ook zijn broer en diens vrouw daar binnen kwamen. "De smeerlappen zijn weer terug," zou Adolf opgemerkt hebben. Nadien hield hij staande daarmee de de geallieerde piloten bedoeld te hebben, maar Rudolf zou ervan overtuigd geweest zijn dat Adolf daarmee zijn broer bedoelde.

Het kwam tussen de broers nooit meer goed. In 1948 gingen ze ook zakelijk uit elkaar. Adolf zette zijn activiteiten verder onder de naam Adidas, terwijl Rudolf zijn bedrijf Ruda noemde. Die naam werd later veranderd in Puma.