Gouden periode voor raffinaderijen?

Het zijn geen leuke tijden voor de automobilist. De prijs van zijn brandstof blijft stijgen. Maar tegelijkertijd groeien ook de winsten van de raffinaderijen. Problemen met capaciteit en voorraad hebben blijkbaar meer invloed op de prijzen dan de dure grondstof.

"De dure olie heeft ook de prijs van de brandstoffen doen stijgen," schrijft Steve Everly in The Kansas City Star. "Maar meer dan de helft van de recente recordprijzen moet elders worden gezocht, namelijk bij de raffinaderijen." Zodra de gasprijzen zijn beginnen te stijgen, zijn de winstmarges - het verschil tussen de ruwe olie en de groothandelsprijs van brandstof - volgens Everly nog sneller gegroeid.

Tijdens de twee eerste weken van augustus kende de prijs van een gallon ongelode benzine in de Verenigde Staten een stijging van minstens 26 dollarcent. "Die stijging werd grotendeels toegewezen aan de duurdere olieprijs," merkt hij op. "Maar een analyse van de investeringsbank Friedman, Billings en Ramsey (FBR) komt tot de slotsom dat meer dan zestig procent van die stijging te wijten is aan de grotere winstmarges van de raffinaderijen."

FBR stelt dat de prijzen aan de pomp met 11 procent stegen, maar dat de winstmarges van de raffinaderijen tegelijkertijd een groei kenden van 54 procent. James Williams, analist bij WTRG Economics, berekende dat de raffinaderijen zelfs 66 procent van de recente prijsstijgingen opstrijken.

De prijsverhogingen aan de pomp worden volgens Williams vooral veroorzaakt door de vrees van de raffinaderijen voor een onvoldoende aanvoer van hun grondstoffen. "De duurdere olieprijzen spelen slechts een secundaire rol," benadrukte hij. Everly stelt dat de grotere winstmarges de jongste twee jaar de raffinaderijen een gouden periode hebben bezorgd.

De Energy Information Administration benadrukte dat de prijs van de ruwe olie verantwoordelijk is voor 55 procent van de totale kost, maar er wordt toegeveven dat de winstmarges van de raffinaderijen in een onstabiele periode een groter aandeel kunnen krijgen.

Problemen met een BP-raffinaderij en een elektriciteitsstoring bij de raffinaderij van ConocoPhillips in Illinois zorgden volgens Everly voor een gevoelige prijsstijging. Dat werd gevolgd door nieuwe stijgingen ten gevolge van een probleem bij Exxon Mobil in Texas, zelfs al bleek dat probleem volgens Everly heel miniem te zijn.

Hij stelt dat de raffinaderijen geen extra capaciteit hebben om voorraden te vervangen die bij een probleem verloren gaan. "De raffinage-capaciteit is sinds 1981 met 9 procent achteruit gegaan, terwijl de vraag met 38 procent is gestegen."

Tycon Slocum, onderzoeksdirecteur voor energiezaken bij de consumenten-vereniging Public Citizen, benadrukte dat het probleem vooral veroorzaakt wordt door het feit dat de industrie gedurende dertig jaar nagelaten heeft nieuwe raffinaderijen te bouwen, terwijl fusies de concurrentie hebben afgezwakt. "Het is dan ook niet verwonderlijk dat de winstmarges stijgen," voert hij aan.

De raffinage-industrie stelt echter dat de winstmarges in het verleden veel te klein waren om uitbreidingen aan te moedigen. Bovendien wordt er gewezen op een strenge milieuwetgeving en het verzet van omwonenden tegen de bouw van nieuwe infrastructuur.

Edward Murphy, groepdirecteur van het American Petroluem Institute, stelde dat de sector al vijf jaar aandringt op een grotere capaciteit. Gehoopt wordt op steun van de Amerikaanse president George W. Bush.